Қ. Толыбаевтың “Әсет” атты романы 1995 жылы “Жалын” баспасынан шыққан. Бұл роман бірнеше бөлімнен тұрады. Романда Әсет Найманбаев туғаннан қайтыс болғанға дейінгі кезеңі түгел қамтылмайды.
Тамылжыған көктемнің май айы еді. Құлын жарғақпен қапталған домбырасын мойнына асып алған Мүкей, Білезік өзенін құлдап, Кеңтөренің ауылын бетке алып бара жатты.
Тастардың да адам өмірінде алатын орны бар. Оны халық аузында қалған «Ақыл – гауһар бағасыз, ақымақ – ауру дауасыз» деген қанатты сөзден де аңғаруға болады
Кез келген жетістікке жеткен адамдардың қайсысына қарасаңыз да қмірінде көптеген тәуекелдерге барған. Сол тәуекелдерінің арқасында олар үлкен жетістіктерге жетті. Бірақ ескеретін бір жайт бар.
Сөйтіп, ғасырлар бойына қалыптасқан әдет - ғұрып, дәстүр, дүниетанымдық көзқарас күйзеліске ұшырап, олардың орнына қоғамда қалыптасқан жаңа жағдайларды түсіндәретін тың көзқарас кең өріс ала бастады.