Исаның миссиясының айқын табиғатына қатысты көптеген болжамдар болды. Шамасы, Інжілге оның өз аузымен айтқан сөздерінің аз ғана бөлігі енген және ондағы деректердің көпшілігіне – Исаның өлімінен кейін – Әулие Павел салдырған шіркеулерде болған бертіндегі оқиғалардың әсері тиген.
Ежелгі қыай ойшылы. Кедейленген ақсүйек әскербасы отбасында дүниеге келген. Ата - анасынан ерте айырылған ол тек он бес жасында ғана білімге құштарлық танытады, ал елу жасында өз мектебін қалыптастырады.
Ат абзелдері – ер - тұрман құрамына кіретін жүген, ноқта, қамшы сияқты тұрмандар, қайыстан тілінген таспалардан жасалады. Таспалар қолдану ретіне қарай қамшы өргенде әрқалай тіліне береді.
Алдымен «шайтан» туралы. Бұл өзі не? Дүниеде бар нәрсе ме әлде қиялдан туған түсінік пе? Өзге діндегі ұғымдарды былай қойғанда, исламда шайтан деген – шындық.
Әдеби қаһарман – көркем шығармада мінезімен, іс - әрекетімен, ой - толғамымен мейлінше нақтылы дараланып, бейнеленген тұлға. Әдеби қаһарманның ең жоғары жан - жақты шебер мүсінделген түрі – тип.
Тарихи деректерге жүгінсек, Қоқан хандығы тұсындағы шапқыншылық әсерінен жан - жаққа бытырай көшкен қазақ руларының басын біріктіруде Сүйінбай ақынның рөлі зор болған