Пияз – ең ащы, әрі пайдалы көкөніс

Пияз – ең ащы, әрі пайдалы көкөніс

Пияз – әлемдегі ең кең таралған және пайдалы көкөністердің бірі. Оның ерекше ащы дәмі мен өткір иісі бар, бірақ сонымен қатар ол адам ағзасына зор пайда әкеледі. Пияздың құрамында көптеген дәрумендер мен минералдар бар, олар иммунитетті күшейтіп, әртүрлі аурулардың алдын алуға көмектеседі. Бұл мақалада пияздың пайдалы қасиеттері, оның құрамындағы қоректік заттар және денсаулыққа тигізетін әсері туралы баяндалады.

Пияздың құрамы және қоректік заттары
Пияздың құрамында көптеген пайдалы заттар бар. Оның құрамында:
1. Дәрумендер:
• С дәрумені – иммундық жүйені нығайтып, ағзаны вирустардан қорғайды.
• А дәрумені (бета - каротин) – көздің көру қабілетін жақсартады және теріге пайдалы.
• В тобының дәрумендері (В1, В2, В6, В9) – жүйке жүйесін қалыпқа келтіреді, энергия деңгейін арттырады.
• К дәрумені – қанның ұю процесін реттейді.
• Е дәрумені – жасушалардың жаңаруына көмектеседі.
2. Минералдар:
• Калий – жүрек бұлшықеттерінің жұмысын жақсартады.
• Кальций – сүйектер мен тістердің беріктігін сақтайды.
• Темір – қан түзу процестеріне қатысады және анемияның алдын алады.
• Мырыш – тері мен шаштың саулығын жақсартады.
• Фосфор – зат алмасуды жақсартады.
3. Фитонцидтер мен антиоксиданттар:
Пияз құрамында фитонцидтер бар – бұл бактерияларды өлтіретін табиғи заттар. Сонымен қатар, оның құрамында кверцетин атты күшті антиоксидант бар, ол жасушаларды зақымданудан қорғайды.

Пияздың денсаулыққа пайдасы
1. Иммунитетті күшейтеді
Пияз – табиғи антибиотик. Оның құрамындағы С дәрумені мен фитонцидтер ағзаны инфекциялардан қорғайды. Пиязды тұрақты тұтыну тұмау мен суық тиюдің алдын алуға көмектеседі.
2. Жүрек - қан тамыр жүйесіне пайдалы
Пияздың құрамындағы калий қан қысымын тұрақтандырып, жүрек бұлшықетін нығайтады. Сондай - ақ, кверцетин атты антиоксидант қан тамырларын тазартып, холестерин деңгейін төмендетеді.
3. Қанның ұюын жақсартады
Пиязда К дәрумені бар, ол қанның дұрыс ұюына көмектеседі және жүрек - қан тамыр ауруларының алдын алады.
4. Ас қорыту жүйесін жақсартады
Пияз құрамындағы талшықтар мен табиғи ферменттер ішек қызметін реттеп, ас қорытуды жақсартады. Ол асқазан сөлінің бөлінуін арттырады, бұл ас қорыту процесін жеңілдетеді.
5. Қант деңгейін реттейді
Пияз инсулиннің бөлінуін ынталандырады, бұл қант диабетімен ауыратын адамдар үшін пайдалы. Ол қандағы қант деңгейін төмендетуге көмектеседі.
6. Бактериялармен күреседі
Пияздың құрамында антибактериалды және вирусқа қарсы қасиеттері бар фитонцидтер бар. Сондықтан оны суық тию, жөтел және тұмау кезінде қолдану пайдалы.
7. Қатерлі ісіктің алдын алады
Пияздың құрамындағы антиоксиданттар (кверцетин, флавоноидтар) қатерлі ісік жасушаларының өсуін тежейді және ағзаны рак ауруларынан қорғайды.
8. Артық салмақтан арылуға көмектеседі
Пияз – төмен калориялы өнім (100 граммында шамамен 40 ккал), бірақ оның құрамындағы талшықтар тез тойыну сезімін береді. Сондықтан пияз арықтағысы келетіндер үшін пайдалы көкөніс болып табылады.

Пиязды қалай қолдануға болады?
Пияз – асхананың ажырамас бөлігі. Оны әртүрлі тағамдарға қолдануға болады:
• Шикі түрінде – салаттар мен бутербродтарға қосуға болады.
• Қуырылған пияз – ет пен көкөністерге ерекше дәм береді.
• Маринадталған пияз – ет тағамдарына керемет қосымша.
• Пияз шырыны – суық тиюге қарсы табиғи дәрі.
• Пияз сорпасы – дәрумендерге бай және иммунитетті көтереді.

Пияз – ең ащы, бірақ ең пайдалы көкөністердің бірі. Оның құрамында көптеген дәрумендер, минералдар және антиоксиданттар бар. Пияз жүрек - қан тамыр жүйесіне пайдалы, иммунитетті күшейтеді, ас қорытуды жақсартады және қатерлі ісіктің алдын алады.

Пиязды күнделікті ас мәзіріне қосу арқылы денсаулықты нығайтуға болады. Оны шикі, пісірілген немесе қуырылған күйде жеуге болады. Халық медицинасында пияз суық тиюге қарсы және иммунитетті көтеру үшін жиі қолданылады.

Сондықтан, ащы болғанына қарамастан, пияз – адам денсаулығына ең пайдалы өсімдіктердің бірі.