Күй аңызы: Арман

Мергенбай он алты жасында батыр атаныпты. Ол былай болған екен. Текес өзенінің ар жағында отырған қалмақтар бер жағындағы қазақтардың малын шауып, қыздарын ұрлап, қайта - қайта мазасын ала беріпті.

Ай неге жалаңаш қалған?

Бірде Ай өзіне көйлек тіктіріп алмақ болыпты. Тігінші Айдың бой - тұрқын өлшеп алады да, көйлекті пішіп, тігуге кіріседі.

Құдайтану баяны: Таухид: ислам құдайы

Хижаздың ғажайып Мекке қаласында тұратын араб саудагері, көне еврей пайғамбарлары басынан өткен жағдайға ұқсас оқиғаны бастан кешірді.

Күй аңызы: Балбырауын

Бірде Құрманғазы жолшыбайлап бір ауылға келіп түседі. Жалғыз өзі жүр. Ертіп алған нөкерлері жоқ. Бөтен келген адамды көрсе де ешкім үйіне шақырмайды.

Ай мен Күн

Шырқау Көктегі жыпырлаған сансыз жұлдыздар ішінде Тәңір екі үлкен шырақ, екі құдірет – Күн мен Айды жаратты. Скиф халқы – массагеттер Күнді Көк жүзінде Шығыстан Батысқа қарай асығыс көшіп жүретін құдайға балап, оны арғымақ атқа, әлемдегі ең жүйрік жануарға теңеді

Құдайтану баяны: Пұтқа табынушылардың оянған үміті

Христиандық біртіндеп платондық идеялар билеген салаларға жақындап келе жатты. Кейінірек христиан ойшылдары өздерінің діни әсерлерін түсіндіруге әрекет жасаған кезде, плотин мен оның пұтқа табынушы ізбасарларының неоплатондық ойларына жүгінулері табиғи болып көрінді.

Жұлдыздар мен шоқжұлдыздар жайлы мифтер

Дала – үйлесімді әрі ақылға сыймайтын, математикалық асқан дәлдікпен қиюласқан, жаратылыстың Аспан атты сәулеттік кереметі тиянақ тапқан ұлы негіз, іргетас.

Күй аңызы: Бозінген

Сүгірдің «Бозінгенінің» шығуы туралы ақиқат деректерді сараласақ ол да осы қазақ пен қырғызға ортақ жоғарыдағы ертегілердің аңысына (сюжетіне) ұқсас, мағыналас келеді.

Құдайтану баяны: Пұтқа табынушылардың оянған үміті

Адамдардың көпшілігіне ешқандай экзотика керек емес, өйткені оларға жаңалық деген идеяның өзі жақпайды. Олар қалыптасқан ғұрыптарды – дәстүрмен байланыс арқылы сездіреді.

Құдайтану баяны: Пұтқа табынушылардың оянған үміті

Христиандық IV ғасырдың соңында «Әрекеттер» тізіп шыққан жерлерде күшейе бастайды. Ол «құдайдан қорқушылар», яғни прозелиттер көп келетін еврей диаспораларындағы синагогаларда да тамыр жаяды.