Қ.- Ж. К. Тоқаевтың Тяньцзинде өткен ШЫҰ 25 - ші саммитінде сөйлеген сөзі туралы

Қ.- Ж. К. Тоқаевтың Тяньцзинде өткен ШЫҰ 25 - ші саммитінде сөйлеген сөзі туралы

2025 жылдың 1 қыркүйегінде Қазақстан Президенті Қ.- Ж. К. Тоқаев Шанхай ынтымақтастық ұйымының кезекті саммитінде сөз сөйледі. Қазақстан қызметі қатысушы мемлекеттерді біріктіретін кең кеңістіктегі тұрақтылық пен қауіпсіздікті нығайтуға, терроризмге, сепаратизмге, экстремизмге, есірткі трафигіне қарсы күреске, экономикалық ынтымақтастықты, энергетикалық әріптестікті, ғылыми және мәдени өзара іс - қимылды дамытуға бағытталған осы халықаралық ұйымның толыққанды мүшесі болып табылады. Мемлекет басшысы өз сөзінде бірнеше сындарлы бастамалар көтерді.
Қазақстан Президенті ШЫҰ қағидаттарына берік ұстанымын білдірді: «тең құқықты көпполярлы әлемдік тәртіп, қауіпсіздік пен тұрақтылық, мемлекеттердің ішкі істеріне араласпау және олардың егеменді даму, әділ халықаралық сауда және өзара тиімді инвестициялық ынтымақтастық құқығын мойындау». Қ.- Ж. К. Тоқаев қазіргі уақытта адамзатқа түрлі сын - тегеуріндердің дәл осындай ШЫҰ «кең форматты саяси өзара іс - қимылды жолға қою, халықаралық қоғамдастықта өзара сенімді нығайту, гуманитарлық ынтымақтастық пен өркениетаралық диалогты дамыту үшін тұрақты жұмыс істейтін платформа болуға тиіс», - деп атап өтті. Қазақстан Көшбасшысы Ауғанстанға көмек көрсетудің гуманитарлық, техникалық бағдарламаларын дамыту керектігін атап өтті. Осыған байланысты жақында Алматыда ашылған Орталық Азия мен Ауғанстан үшін орнықты даму мақсаттары бойынша БҰҰ өңірлік орталығының қызметі ерекше рөл атқарады. «ШЫҰ - ға қатысушы мемлекеттерге барлық басым бағыттар бойынша өңірлік ынтымақтастықты жандандыру және күш - жігерді үйлестіру үшін осы орталықтың әлеуетін бірлесіп пайдалануды ұсынамыз», - деді Қазақстан Президенті.
Қазақстан басшысы Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына қатысушы елдердің экономикалық жетістіктерін ерекше атап өтіп, елімізге қатысты сандарға тоқталды: Қазақстанның ШЫҰ елдерімен тауар айналымы 70 миллиард долларға жақындады.
ШЫҰ аясындағы ынтымақтастықты дамытуға бағытталған бастамаларды қолдай отырып, Қ.- Ж. К. Тоқаев «Бір белдеу, бір жол» мегажобасының зор әлеуетін атап өтті. Бұл жобаны іске асыру үшін көліктік - логистикалық инфрақұрылымды одан әрі дамыту қажет. Бұл мәселелерді қараша айында Ақтау қаласында өтетін ШЫҰ порттары мен логистикалық орталықтары басшыларының алдағы бірінші форумында талқылау қажет.
Қазақстан Президенті Жоғары технологиялар мен цифрландыру салаларындағы ынтымақтастықтың қажеттілігін және оларды экономиканың барлық салаларында тиімді пайдалану қажеттігін атап өтті.
Бүкіл әлемде экологиялық проблемалар да жоқ емес: шөлейттену, құрғақшылық, су қоймаларының таяздануы, мұздықтардың еруі... Оларды шешу, сонымен қатар бірлескен кешенді стратегияларды әзірлеуді талап етеді. Мемлекет басшысы Қазақстанда ШЫҰ су проблемаларын зерттеу орталығын құруды ұсынды.
Біздің Президент Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының саммитінде сөйлеген сөзінде қозғаған проблемалар, сондай - ақ оларды шешу жолдары 3, 5 миллиард адамды біріктіретін осы Халықаралық ұйымның қызметі барысында іс жүзінде іске асырылуы тиіс деп санаймыз, бұл әлем халқының жартысына жуығын құрайды және оны әлемдегі халық саны бойынша ең ірі өңірлік бірлестікке айналдырады.

А. Қ. Ахмедова, М. П. Ешимов
Әл - Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің
жоғары оқу орнына дейінгі білім беру факультеті
шетелдіктердің тілдік және жалпы білім беру
дайындығы кафедрасының аға оқытушылары