Трамптың сыртқы - саяси нәтижелері

Трамптың сыртқы - саяси нәтижелері

Дональд Трамптың Америка Құрама Штаттарының президенті қызметіне кіріскеніне үш жыл мен тоғыз ай өтті. Ол осы қызметте не істей алды?
Обама әкімшілігінің дипломаттарының бірі Трамптың жетістіктеріне қарап, таңқаларлық емес, оларды өте төмен деп бағалады. Бұл АҚШ - ның Ресейдегі бұрынғы елшісі Майкл Макфол (ол бұл қызметті 2012 - 2014 жылдар аралығында атқарған). Қазір Макфол Стэнфордта саяси ғылымдар пәндері бойынша сабақ береді, АҚШ пен Ресейдің қарым - қатынасы туралы кітап жазды және американдық теледидардың жиі қонақ талдаушысы болып табылады.
Сонымен, Макфол Трамптың сыртқы саяси жетістіктері туралы не айтады:
1. Климаттың өзгеруімен күрес: Трамп Париж келісімінен бас тартты және климаттың планетаға қауіп төндіретінін немесе тіпті проблема екенін жоққа шығарды. Оның климат проблемаларын шешуге тырысудан бас тартуы оның ең ауыр сыртқы саясаттағы сәтсіздігі болуы мүмкін.
2. Қытай: Трамп Қытайдың 2017 жылғы Ұлттық қауіпсіздік стратегиясындағы қиындықтарын дұрыс көрсеткені үшін мақтауға лайық. Алайда, 2020 жылға қарай оның командасы Қытай коммунистік партиясының марксизм - ленинизмді экспорттап, бостандықтарға нұқсан келтіргісі келетіндігін айтып, қауіпті асыра айтты. Трамптың ұсыныстары ешқандай жағынан жақсы нәтиже берген жоқ. Оның «бірінші кезең» келісімімен аяқталған сауда соғысы американдық фермерлерге, жұмысшылар мен өндірушілерге зиян тигізді. Трамптың Шыңжаң мен Гонконгтағы адам құқығының бұзылуына үндемеуі Қытаймен келіссөздерді моральдық жағынан қиын етеді. Мұндағы басты жетістік Си Цзиньпиннің Трамптың қателіктерін барынша қолдана алмауында.
3. Ресей: Путинмен достыққа ұмтылу үшін Трамп бірнеше рет Ресейдің көптеген агрессивті әрекеттерін төмендетті немесе ескермеді. (Скрипальдар мен Навальныйдың улануы, Сириядағы соғыс, Ауғанстандағы америкалықтарды өлтіргені үшін сыйлықтар және т. б.) Алайда, осының бәрі американдықтар үшін оң нәтижеге әкелген жоқ. Президент әкімшілігі Обаманың кейбір саясаттарын жалғастырды, санкцияларды сақтап қалды, тіпті Украинаға әскери көмек көрсетті, бірақ Трамптың әрекеттері керісінше жұмыс істеді - ол бұл көмекті өзі үшін саяси пайда табу үшін кешіктіргісі келді.
4. Иран: Трамп біржақты тәртіппен АҚШ - ты ядролық келісімнен шығарып, жақсы келісімге уәде беріп, Иранның аймақтағы ықпалын тежеді. Кейде оның әкімшілігіндегі шенеуніктер тіпті режимнің өзгеретінін меңзеген. Бірақ бұл мақсаттардың ешқайсысы орындалмады, Иран уран байытуға қайта оралды.
5. Солтүстік Корея: Трамп ерекше стратегиямен тәжірибе жасады - Ким Чен Ынмен тікелей, көзбе - көз келіссөздер. Ол тіпті осы диктатор туралы - «Біз бір - бірімізді жақсы көрдік» деді. Бірақ бұл Солтүстік Кореяның ядролық зымырандар арсеналының азаюына әкеп соқтырмады, керісінше, олардың әскери қуатын кеңейтуге уақыт бергені сияқты болды.
6. Сирия / ИГИЛ: Трамп 2014 жылы Обама бастаған ИГИЛ - ге қарсы әскери операцияны жалғастырды. Ол Асадтың әскери қылмыстарын тоқтату үшін күш қолдану идеясына бой ұрды, бірақ бір күндік зымырандық соққылардан кейін тежегіштен бас тартты, содан кейін Американың әскерін Сириядан толық шығарды, ол үшін оның қорғаныс министрі Джим Мэттис отставкаға кетті.
7. Израиль мен БАӘ мен Бахрейн арасындағы келісімдер: Мұнда Трамп осы мемлекеттер мен Израиль арасында дипломатиялық байланыс орнатуға көмектескені үшін несие берілуі керек. Алайда мұны «Таяу Шығыстағы бейбітшілік» деп атауға болмайды және Америка Құрама Штаттарына пайдасы аз.
8. Палестина - Израиль әлемі: Мұнда Трамптың төмен ұпайын басқа американдық президенттерге беруге болады. Оның күйеу баласы Кушнер мәселені шешуге тапқырлықпен келді, бірақ әлі нәтиже болған жоқ.
9. НАТО: Трамп трансатлантикалық альянсты 1949 жылы құрылған кезінен бастап, кез - келген басқа американдық президенттерге қарағанда көбірек құрметтемейді. АҚШ пен НАТО одақтастары арасындағы шиеленіс жоғары деңгейде болып тұр.
10. Африка: Президенттің Африка үшін басты саяси бастамасы бұл елдерді «shithole countries немесе исі жаман елдер» деп атау пайда болды. Мұнда не туралы сөйлесуге болады?
11. Латын Америкасы: Мексика шекара қабырғасы үшін ақша төлемеген болып шықты. Венесуэладағы диктатураны құлату әрекеті сәтсіз аяқталды. Кубаға саяхат жасау пен онымен сауданы жүргізуге жаңа шектеулерді қою АҚШ - ры үшін қауіпсіздікті немесе экономиканы жақсартуға әкелмеді.
12. Пандемия: Трамп коронавирус эпидемиясына қарсы ішкі реакцияға өте нашар жағдайда жұмыс жасады, соның салдарынан АҚШ - да 200 000 адам қайтыс болды және бүкіл әлемде коронавирусқа қарсы күресті ұйымдастыру үшін аз жұмыс жасады. Әділдік үшін айта кету керек, АҚШ жекелеген елдерге гуманитарлық көмек көрсетті.
13. Әлемдік экономика: Федералды резервтік жүйе американдық және әлемдік экономиканы тұрақтандыруда оң рөл атқарды. Ол NAFTA орнына, Канада және Мексикамен жаңа сауда келісімін қабылдады және ол онды нәтиже бере бастады.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ - Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты