Қытай төрағасы бейбітшілік үшін төрт жаһандық бастаманы бастады

Қытай төрағасы бейбітшілік үшін төрт жаһандық бастаманы бастады

Қытай лидері Си Цзиньпин Біріккен Ұлттар Ұйымының құрылғанына 75 жыл толуына арналған жоғары деңгейдегі кездесуде сөйлеген сөзінде БҰҰ - ның құрылу тарихын еске түсірді, сонымен бірге бүкіл адамзат үшін бірлескен жұмыстың төрт бағытын ұсынды.
Біріншіден, ҚХР басшысы әділеттілікті қолдау қажет деп санайды. Оның пікірінше, бірде - бір елдің халықаралық істерде үстемдік етуге, басқалардың тағдырын шешуге және дамудың артықшылықтарын монополиялауға құқығы жоқ. Біржақтылық ешқайда апармайды, әркімге жаһандық қауіпсіздікті бірге қорғау, сонымен бірге жалпы әлем тағдырын ұжымдық түрде анықтау қажет.
Екіншіден, заңдылықты құрметтеу маңызды. БҰҰ Жарғысының қағидалары мен мақсаттары халықаралық тәртіптің негізі болып қалуы керек. Мемлекетаралық қатынастарды үйлестіру кезінде өзін басқалардан күшті санайтындардың пікіріне емес, қалыптасқан тетіктер мен қабылданған ережелерге сүйену керек.
Халықаралық құқық пен тәртіпті ілгерілетуде және қорғауда ірі державалар алдыңғы қатарда тұруы керек, сөзі мен уәдесінде тұруы керек, «эксклюзивтіліктен» және қос стандарттардан бас тартып, халықаралық құқықты бұрмаламауы керек.
Үшіншіден, БҰҰ құру мақсаттарының бірі болып табылатын ынтымақтастықты барлық тәсілдермен дамыту қажет. Адамзаттың қарама - қайшылықтың орнына диалог жүргізетін, мүдделерді ақылдасып, үйлестіру арқылы ортақ пайдаға ұмтылатын кез келді. Сіздің еліңіздің мүдделерін әлем елдерінің мүдделерімен ұштастыру, байланыс нүктелерін кеңейту қажет.
Төртіншіден, нақты әрекеттерге назар аудару. Әлемдік істерде көпжақтылықты жай сөйлесу арқылы жүзеге асыру мүмкін емес екендігі қазірдің өзінде түсінікті, практикалық мысалдар қажет. Қазір әлемге рецепттер емес, бірлескен шешімдердің визуалды әсері қажет. Бұл әсіресе дәстүрлі емес сын - қатерлерге жауап іздеуге қатысты өте маңызды. Оларға халықтың денсаулығына төнетін қатерлер, жаһандық даму мәселелері, өмір сүру құқығын қорғау және жақсарту мүмкіндігі кіреді.
Әлем, Си Цзиньпиннің пікірінше, жаңа тарихи бастауда, Қытай планетаның барлық елдерімен БҰҰ туы астында ынтымақтастық пен прогресске ұмтылуға, адамзат үшін ортақ тағдырдың қалыптасуына ықпал етуге дайын.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ - Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты