Ағаш мүкістерімен танысу

Ашық сабақ
Тақырыбы: Ағаш мүкістерімен танысу
Сыныбы: 5
І. Сабақтың мақсаты:
Оқушыларды арамен, қысқышпен жұмыс жасауға, ағаш мүкістерін ажырата білуді үйрену, оның жасалатын бұйымға әсерін анықтап білуі.
Білімділік: Ағаш мүкістерін, түрлерін білуі, одан арылудың жолдарын техникасын меңгеруі.
Дамытушылық: Оқушылардың ой - өрісін дамыту, алған білімін іс жүзінде пайдалануға ықпал ету
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, іскерлікке, сақтыққа, еңбексүйгіштікке, әдемілікке, тазалыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: сарамандық жұмыс
Сабақтың әдісі: ұжымдық, сарамандық, шығармашылық
Пәнаралық байланыс: биология, химия, сызу, физика
Сабақтың құрал – жабдығы: мүкісі бар ағаштар, сызғыш, қарындаш, жұмыс орны, ара
Сабақтың көрнекілігі: мақал – мәтел жазылған көркемдіктер, мүкісі бар ағаштар, плакаттар, ара т. б. құралдар.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі:
• Оқушылардың сыныпқа кіруі
• Сәлемдесуі
• Түгендеу
• Сабаққа дайындығын бақылау
• Сыныптағы жұмысты тапсыру
• Екі топқа бөліп отырғызу
2. Өткен сабаққа қорытынды: Тест сұрақтарын тапсырып, пысықтау.
1. Шығармашылық жоба деген не?
А – сарамандық. Б – өзіндік. С – практикалық
2. Жобаға экономикалық және экологиялық жағы есептеле ме?
А – есептеледі Б – есептелмейді С – белгісіз
3. Бұйымның жарнамалық жобасы деген не?
А – артықшылығы Б – кемшілігі С – бағасы
4. Ағаш күрек материалы
А – металл Б – пластик С – ағаш
5. Ағаш күрекке қаңылтыр керек пе?
А – керек емес Б – керек С – белгісіз
6. Сызбасы қанша көріністе сызылады?
А – 3 Б – 4 С – 5
7. Жұмыс орны қалай аталады?
А – стол Б – станок С – верстак
8. Верстактағы қысқышқа не қысыады?
А – ағаш Б – құрал С – ара
Жауаптары:
1 – Б, 2 – А, 3 – С, 4 – С, 5 – Б, 6 – А, 7 – С, 8 - А

3. Жаңа сабақты түсіндіру.
Әр түрлі бұйым жасауға арналған ағаштарды дұрыс таңдау үшін алдымен олардың мүкістерін біліп алып, оны жою жолдарын қарастыру керек.
Ағаш мүкісі деп – оның піішінінің, сыртқы түрінің, ортасының бұзылуын немесе ауытқуын айтамыз. Ол ағаштың ескіруінен немесе оған әсер ететін климаттың әсер ететін климаттың әсерінен болуы мүмкін. Ағаштың мүкістері оның сапасын, өңдеу қасиетін төмендетеді.
Ағаш мүкістеріне мыналар жатады: көз, қиғаш қабат, қос өзек, сызат, шайыр қалталар, қуыс, шірік, құрттану т. б.
Аталған мүкістердің кейбіреулеріне сипаттама бере кетейік. Қиғаш қабат деп ағаш талшығының бұрама түрде орналасуын айтады. Ондай ағаштарды кептіргенде олар ісініп кетеді, қисайып майысады. Мұндай ағаштарды аралап кесу де, оны өңдеу де қиынға соғады.
Ағаш қуысы әр түрлі бактериялар мен саңырауқұлақтардың әсерінен пайда болады, олар жара секілді ағаш діңінің бас жағында кездеседі.
Қылқан жапырақты ағаштардың мүкістері шайырланып кетеді. Мұндай ағаштар морт сынғыш келеді.
Шірік те саңырауқұлақтың әсерінен пайда болады
Құрттану әр түрлі құрт құмырсқалар мен қоңыздардың ағашты жеуінен туындайды. Әсіресе ағаш тамырлары құрттанады. Ол ағаштың діңінде, оның қабығы астында немесе ішкі қабатында да кездеседі.

Сарамандық жұмыс 1
1. Қауіпсіздік ережелерін сақтау
2. Ағаш мүкістерімен танысу.
• Екі топқа екі түрлі ағаш мүкістерін беру.
• Мүкіспен танысу, атын айту.
3. Оқушылар оларды талдап, сипаттайды, және қорғайды.
• Оларды ажырата білу
• Пайда болу жолдарын айту
4. Дәптерге ағаш мүкістерін жазып, оларға сипаттама беру.
• 55, 56, 57, 58 суреттер бойынша аттарын және пайда болу жолдарын айтып өту.
• Мүкісті ағаштың пайдаға асуы.
5. Ағаш мүкістерінің сипаттамасын кесте түрінде бер!

Сарамандық жұмыс 2
1. Қауіпсіздік ережелерін сақтау
• Сыммен жұмыс кезінде қолды жарақаттан сақтау
• Сымды ию кезінде сақтанып жұмыс жасау.
• Сым темірмен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздікті сақтау.

3. Сым темірден ою - өрнек жасаудан жарыс
• Сымды түзету
• Қағазға карандашпен ою - өрнек салу
• Қағаз бетіндегі ою арқылы сымды майыстырып ою жасау
• Тексеріп, өлшеу, салыстыру
4. Жұмысты бағалау
• Қағаздағы оюды салыстырып бағалау
• Сыммен жасалған оюды бағалау

Сарамандық жұмыс 3
1. Мақал мәтелден жарыс.
• Еңбек туралы мақал мәтелдерден жарыс
• Өнер туралы мақал мәтелдерден жарыс.
• Ұсталық, шеберлік туралы мәтелдерден жарыс

1. Бекіту сұрақтары:
1 – топқа Мүкіс дегеніміз не?
2 – топқа Қандай түрлері бар?

1 – топқа Қиғаш қабат қандай мүкіс?
2 – топқа Қос өзек қандай мүкіс?

1 – топқа Шірік ше?
2 – топқа Мүкісті ағаш пайдаға аса ма?

Ұстаздан үлгі алған ұста болар,
Ұсатаз сөзі – шәкіртке нұсқа болар.
Асыл сөзін ұғынып, алған шәкірт,
Екі айтқызбай есіне ұстап алар.
2. Оқушыларды бағалау парақшасы бойынша бір – бірін бағалау
• Бағалау парақшасын таратып беру
• Бір - бірін бағалау
3. Үйге тапсырма беру