Сақтардың тәуелсіздік үшін күресі

Сабақтың тақырыбы: Сақтардың тәуелсіздік үшін күресі

1. Білімділік: Оқушылардың алған білімдерін толықтыру, тәуелсіздік үшін сақтардың парсыларға, гректерге қасы күресі туралы әңгімелей отырып, олардың ерлігін ашып көрсету.
2. Дамытушылық: Оқушының ой - өрісін, ойлау, сөйлеу қабілетін ашатын сұрақтар қою және сұрақ - жауап әдісі бойынша сабақтың тақырыбына сай білімін толықтыру.
3. Тәрбиелік: Оқушыларға сақ патшаларының ерлігін үлгі етіп, оқушылар бойында батылдық, ерлік туралы ой тудыру
Көрнекі құралдар: интерактивті тақта, карта.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Әдіс - тәсілдері: түсіндіру, ойды жинақтау, талдау, сұрақ - жауап, жүйелеу.
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1. Сәлемдесу.
2. Түгендеу.
3. Сабаққа даярлығын тексеру.

ІІ. Үй тапсырмасы бойынша білім - білік дағдысын тексеру:
Сөзжұмбақ «Сақтар»
1. Геродот Қазақстанның ежелгі тұрғындарын қалай атаған?
2. Сақтардың негізгі шаруашылығы қандай шаруашылық болған?
3. Сақтардың өмірінде көлік ретінде маңызды орын алған төрт түлік?
4. Шөлді және шөлейт жерлерде қандай мал асыраған?
5. Парсылар Жетісуды мекендеген сақтарды қалай атаған?
6. Шірік - Рабат қонысы қазіргі қай облыста орналасқан?

ІІІ. Үй тапсырмасын қорытындылау мақсатында:
Ресбус «Геродот»
ІV. Жаңа сабаққа кіріспе:
“Сақтар дұшпанға - қатал, досқа – адал” Геродот.

V. Жаңа сабақты түсіндіру:
Тақырыптың негізгі мазмұнының жоспары:
1. Кир әскерінің басып кіруі.
2. Шырақтың ерлігі.
3. Александр Македонскийдің сақ еліне жорығы

Б. з. б. 530 ж. сақ жеріне Кир бастаған парсы әскерлері басып кірді. Бұл кезде сақтардың билеушісі ТОМИРИС еді
“Әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ”
Рим тарихшысы Помпей Торг
Геродоттың сипаттауынша,“Басында әскерлер садақпен атысады. Садақ оғы біткеннен кейін жекпе - жекке шығып, қылыш және найзамен соғысады. Нәтижесінде массагеттер жеңіп шығады. Парсы жауынгерлерінің көбі қырылып, Кир өлтіріледі”
Кир қайтыс болғаннан кейін 11 жыл өткен соң б. з. б 519 ж. парсылар қайта шабуыл жасайды. Бұл жорықты ДАРИЙ патша басқарады
“Мен әскеріммен сақ жеріне жорыққа шықтым” деген Дарийдің сөдері Бехистун жазбаларында айтылады.
“Шырақ есімді бір сақ, өзін сақ көсемдерінен жәбір көрген етіп көрсетеді. Парсы әскерлерін оларға баста барамын деп алдап, адастырып, сусыз шөлге апарады. Парсының шапқыншы әскерлері шөлден қырылады”грек тарихшысы Полиэн
Б. з. б. 490 ж. Марафон шайқасында парсы әскерінің құрамында гректерге қарсы сақ жауынгерлері соғысты
Б. з. б ІV ғасырда гректер сақ жеріне қауіп төндірді.
“Қолбасшы Александр Македонский Сырдариядан жүзіп өтіп, сақтарға шабуыл жасады” Грек тарихшысы Арриан

VІ. Бекіту:
Суреттер сөйлейді
1. Ежелгі грек тарихшысы, ол сақтардың жауынгершілігі туралы былай деп жазған: “Еуропалық патшалықтар түгілі Азияның өзінде сақтарға қарсы келетін бірде - бір халық болған жоқ”. Геродот
2. Б. з. б. 519 - 518 жылдары сақ жеріне жойқын жорығын бастаған патша. Дарий
3. Парсылар патшасы державасының негізін қалаған Камбистің ұлы Кир патшаны өлтірген қолбасшы, тұңғыш әйел. Томирис
4. Б. з. б. IV ғасырдың 30 – жылдары грек - макендондықтар осы адамның бастауымен сақ - скиф жеріне басып кіреді. Ол адам кім? А. Македонский

Сәйкестірілмелі тест
1. Кирге қарсы күресті бастаған сақ патшасы.------Томирис;
2. Өз елі үшін жанын пида еткен бақташы.---------Шырақ;
3. Сақ патшайымы Томиристің ұлы.-----------------Спаргапис;
4. Б. з. б. 530 ж. сақ жеріне басып кірген парсы патшасы.-----Кир;
5. Шырақтың ерлігін суреттеген грек тарихшысы.--------Полиэн;
6. Б. з. б. IV ғ. Сақ жеріне қауіп төндірген.-------Гректер;
7. Б. з. б. 519 ж. сақ жеріне басып кірген парсы патшасы.-----Дарий;

VІІ. Қорытындылау:
Авторлар Деректер көзі
Помпей Торг “Әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ.”

Полиэн “шырақ есімді сақ бақташысы, өзін сақ көсемдерінен жәбір көргенін айтып, парсы әскерін оларға бастап баратынын айтып, алдап, адастырып кетеді.”
Арриан “Қолбасшы Александр Македонский Сырдариядан жүзіп өтіп, сақтарға шабуыл жасады”
Гродот “Басында әскерлер садақпен атысады. Садақ оғы біткеннен кейін жекпе - жекке шығып, қылыш және найзамен соғысады”
VІІІ. Үйге тапсырма:
14. оқып, мазмұндау. Жұмыс дәптерін толтыру.