Күй аңызы: Сағыныш

Қазтуған Сүйінішұлы Сыпыра жырау негізін салған, көнеден келе жатқан толғау жанрының дамуына үлкен үлес қосты. Ол Еділдің Ақтума, Бозан бойларында туып - өскен.

Күй аңызы: Көкбалақ

Көкбалақ (Байжігіт) - қазақ мәдениетінде, қазақ өнерінде жылқы бейнесі ерекше орын алатыны белгілі. Ер қанаты қазанат қазақтың эпосында батырмен қатар аталады.

Күй аңызы: Қазан

Ықылас дарынының кемелденген шағында дүниеге келген шығармасының бірі – “Қазан” күйі. Бұл күйді қобызшы көбіне “Қазан сүргісі” немесе “Қазан жорығы” деп тарқан екен.

Күй аңызы: Сарыжайлау

«Абылай аспас арқаның сары белі» атанған Сарыарқаның табиғатын суреттеген күй. Арнайы уақиғасы сақталмаған, дегенмен «Майдасары» жайлауына көшкенде көңілі шаттанып тартқан күй деген дерек бар

Күй аңызы: АҚБАЙ

Ақбайдың Әубәкірі Құрманғазының торы аты жөнінде хабар естиді. Торының құнан күнінде - ақ бәйге бермегенін жеткізушілер үлкейтіңкіреп аңызға айналдырады.

Жолаушы

Бәзғаламның әкесі Айқынбаймен бірге туысқан Қажыке молланың кенже ұлы Ергенбай оқытқан дін сабағына қанағат етпей, 1919 жылы үлкенірек ғұламадан дін оқуын оқымақ болып Дөрбілжін ауданына барады да, сұрастырып жүріп Мүсейінбай деген ұйғыр молланы тауып соған жалданады.

Аруана

Секен Тұрысбек: ...Мысалы, Шыңғыс Айтматовтың «Боранды бекет» романындағы Найман ананың желмаяға мініп, белден бел асып, желіп бара жатқан сапары бар.

Күйлердің шығу аңызы

Салық өлген
...бірде Баламайсаң (күйші) үлкейген шағында жанында замандасы бар «бұл неткен дарынды бала» деп 17 жасар Құрманғазыны «Сарыкөл-Самар» деген жерге арнайы іздеп келеді. Шамасы жас күйшінің атағы шыға бастаған шағы болу керек.

Бұқтым-бұқтым

Жәлел ауылына жалғасотыратын бір байдың жылқысынан екі атты ұстап алып, бірін мініп, бірін жетелеп, Құрманғазы Әуесті алып кеткен солдаттарды қуады.

Жетіген аспабының шығу тарихы

Баяғыда Жетіген деген қарияның жеті ұлы болыпты. Бір жылы елге зобалаң келіп, ұлдары өмірден өтеді. Көп жылап, жанары суалған қария ағашты ойып, аспап жасайды. Оған әр баласы өлген сайын жылқы қылынан ішек тағып отырады.