Балапан қанат қақты

Маңғыстау облысы, Қарақия ауданы,
Құрық ауылы, «Құрық ауылының №1 орта мектебі»
КММ – нің бастауыш сынып мұғалімі.
Бағдагүл Қожайқызы Аймағанбетова

Сабақтың атауы М. Жұмабаев. Балапан қанат қақты
Мақсаты 1. Мағжан Жұмабаевпен таныстыру. Оқушыларды мәтінді түсініп оқуға және оқыған мәтінді суретпен байланыстырып сөйлеуге үйрету. Оқиғаны өз бетімен жалғастыру дағдыларын қалыптастыру.
2. Оқудың түрлерін қолдана отырып, өз тілдерінде көркем, әсерлі сөздерді пайдалана алу дағдыларын дамыту.
3. Сөздік қорларын, тіл байлықтарын арттыру, табиғатты аялауға, құстарға қамқорлық жасауға тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: М. Жұмабаевтың суреті, мәтін мазмұнына сәйкес келтірілген суреттер. (балапан, қыс т/б)
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдіс - тәсілдері: түсіндіру, сұрақ - жауап, топтық жұмыс.
Пәнаралық байланыс: дүниетану, бейнелеу, қазақ тілі, еңбекке баулу.
Күтілетін нәтиже:
Мұғалімнің іс – әрекеті:
Оқушының іс – әрекеті:
+Психологиялық ахуал:
(2 минут) Нан қоқымын шашпаңдар,
Жерде жатса баспаңдар.
Теріп алып қастерлеп,
Торғайларға тастаңдар.

Жұмбақ жасырылады. Жұмбақтың шешу арқылы топқа бөлу.
1. Қыт - қыт етеді,
Кезіп жүріп көшені,
Жата қалса орнына
Ақ доп тастап кетеді.
(Тауық)
2. Кеудесі қайқаңдап,
Жүреді байпаңдап.(Қаз)
3. Суға түссе балықтай
Жүзе берер жалықпай
(Үйрек)

Сыныптың оқушыларын тауық, үйрек, қаз суреттері арқылы топқа бөліп отырғызу. Топ ережесін еске түсіру. Оқушылар шеңберде жиналып, мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

1 - топ «Тауық»
2 - топ «Үйрек»
3 - топ «Қаз»
Үй тапсырмасы
(5 минут) Үй тапсырмасын 3 оқушыдан сұрау
Суретпен жұмыс:

• Суретте қай жыл мезгілі бейнеленген? Оны неден байқадың?
• Адамдар суықтан қалай қорғанады?
• Сен қыста қалай киінесің? Оқушылар үйге берілген тапсырманың мазмұнын айтады, сұрақтарға жауап береді?
Қызығушылықты ояту
(5 минут)

1893 жылы қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы, Булаев ауданы, «Молодежный» совхозында (қазір М. Жұмабаев атында) дүниеге келген.
1905 - 1910 жылдары Қызылжардағы медреседе оқиды.
1910 - 1911 жылдары Уфадағы «Ғалия» медресесінде оқиды.
1938 жылы 19 наурызда халық жауы деген жала жабылып нақақтан атылды.

Жұмбақ жасыру арқылы, мұғалім жаңа сабақтың тақырыбын ашады.
Ақ сарайды талқандап,
Шықты біреу қалтаңдап.

Мұғалім: - Оқушылар, жұмыртқа жарылып жатыр екен. Бұдан не шығатынын білесіңдер ме?
Оқушылар: - Балапан шығады.
Жұмыртқадан балапан шығады. (слайд)

Балапан:
Үрпек сары балапан,
Мен боламын балақан.
Келдім сізге қонаққа,
Соқшы кәне, алақан!

Дәптермен жұмыс. Күннің жадын, тақырыбын дәптерге жазу

Оқулықпен жұмыс
Жаңылтпашты дәптерге жазу. Тұтас оқытып, «Қыспаққа ап, қыстап қап» сөздерінің мағынасын түсіндіру. Жаңылтпаштағы құс қарлы даладағы балапанға ұқсай ма? Енді балапан туралы оқимыз, қараңдар.

БББ парақшасын тарату
Үй құстары. 3 - топқа бөліп оқыту.

Үй құстарының бірі – тауық. Тауық - ең көп тараған құстардың бірі. Оны «мекиен», «әтеш» - деп екіге бөлеміз. Оның балаларын балапан деп атаймыз. Балапан жүні үлпілдек сары, жұмсақ болып келеді.
Тауықтардың жүні майда, айдары бар, олар бидайды жақсы көреді. Мынау қанаты, қанатының астында қауырсындары болады, ол қанатының астына балапандарын алып қорғайды. Аяғында тырнағы бар екен. Онымен жер тырналап, балапандарына жем тауып береді. Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып, ерекше ынтамен кіріседі

Дәптерге күннің жадын, тақырыбын, жаңылтпашты жазады.
Мағынаны тану
Міне біз бүгін Мағжан Жұмабаевтың әңгімесінде қыстап қалған балапан жайында оқимыз.

Ә) Балапан қанат қақты.
1. 3 - топқа мәтінді өз бетінше оқыту.
2. Суретпен жұмыс. 1 - топ:
– Жылдың қай мезгілі бейнеленген?
Балапан неге жылы жаққа кете алмады?
2 - топ:
- Суреттегі балапанның қимылын, іс - әрекетін сипаттап бер.
3 - топ:
- Әңгімедегі оқиғаны өз бетіңмен қалай жалғастыр едіңдер?
Сонымен оқушылар, бұл сұрақтарға жауап беру арқылы не түсіндіңдер?
Мәтінді оқыту.
Сұрақтарға жауап беру.

Сергіту сәті «Шөжелерім» әуенімен қимыл - қозғалыс жасау Ой сергітеді, шаршағандары басылады.
Ой толғаныс Топтық жұмыс.

А) 1 - топ. «Анасын тап»(Үйрек пен тауықтың адасып қалған балапандарын анасын табуға көмектесу)

2 - топ «Үй құстары мен дала құстарын ажырату»(Үй құстары мен дала құстарын ажыратып орналастыру)
3 - топ Шығармашылық тапсырма. Құстар туралы жалпы не білеміз?
адамға дос сабақ оқиды зиянды құрттарды жояды
ән салады Құстар билейді егінге пайдасы
көп пайдалы секіреді киінеді
Ә) Жаңа тақырыпты бекіту.
- Мәтін не туралы?
- Суыққа шыдай алмаған балапан туралы.
- Балапан қандай еді?
- Жас, қанаты әлі жетіліп үлгермеген еді.
- Балапан қай жерлерге пана іздеп барды?
- Орманға барып еді. Бірақ ағаштар оған мойын бұрмады.
- Балапанға деген сендердің сезімдерің қандай?
- Балапан неге жылы жаққа кете алмады?
- Жылы жаққа кете алмайтын қандай үй және дала құстарын білесіңдер?
- Үй құстарынан тауық, қаз, үйрек, балапан т. б. Дала құстарынан торғай, көгершін т. б.
- Осындай құстарға көмек беру керек пе? Кім көмектесу керек?
- Иә, біздер көмектесуіміз керек. Үй құстарын жылы қораларға, ал дала құстарына өз қолымыздан ұялар жасап, сол жерлерге орналастыруымыз керек.
- Сонымен, балалар, біздің балапан жалғыз емес екен, қыстап қалатын құстар бар, оларға көмектесетін сендер бар екенсіңдер. Әңгіме ұнады ма?

Үйге тапсырма Оқу, мазмұндау.
Күнделіктеріне жазып алады
Бағалау Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
Смайлик түстерімен бағалау.
Қызыл түс - 5
Жасыл түс – 4
Сары түс - 3

Оқушылар тапсырмалар бойынша жинаған смайликтерді санайды.
Кері байланыс БББ парақшасын аяқтап толтыру

«Тілек ағашы» Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып жапсырады.
Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады.
БББ парақшасын толырып тапсырады.