Алдар Көсе мен сараң бай

Алдар Көсе мен сараң бай

Ерте, ерте, ертеде қазақ даласында әділдігі мен тапқырлығымен танылған Алдар Көсе өмір сүріпті. Ол әрдайым сараң байлар мен әділетсіздерді алдап, олардың байлығын халыққа қайтаруды өз міндеті деп білетін.

Бір күні Алдар Көсе ел аралап жүріп, өте бай, бірақ сондай сараң әрі озбыр бір байдың үйіне тап болады. Бай өзіне жұмыс істейтін адамдарға бір үзім нанды да қимайтын, ал өзінің сандығында алтын мен асыл тастар жиналып тұратын. Ол байлықты жинағанымен, оны жұмсамай, тек үстемдігін күшейтуге тырысыпты.

Алдар Көсе бұл байдың сараңдығын әбден зерттеп, оны алдаудың амалын ойлайды. Ол байдың үйіне кіріп:

— Ассалаумағалейкум, байеке! Мен алыстан келген емшімін. Құпия білімім бар. Егер қаласаңыз, сіздің байлығыңызды екі есе көбейтіп берейін! — дейді.

Байдың көзі жайнап кетеді:
— Рас па? Бұл қалай мүмкін? — деп сұрайды.

— Өте оңай, — дейді Алдар Көсе. — Бірақ алдымен барлық алтыныңызды, күмісіңізді, асыл тастарыңызды маған беріңіз. Мен оларды құпия дұғамен оқып, арнайы суға малып, бір түн ішінде екі есеге арттырып беремін!

Бай алғашында сенімсіздік танытқанымен, байлыққа деген құмарлығы оны итермелейді. Ол қоймасын ашып, ішіндегі бар алтын-күмісін, асыл тастарын қапқа салып, Алдар Көсеге береді.

Алдар Көсе байдан:
— Байеке, ешкімге тіс жармаңыз. Егер бұл құпияны біреуге айтсаңыз, сиқыр күшін жоғалтады, — дейді.

Бай басын изеп:
— Жарайды, ешкімге айтпаймын! Бірақ ертең таңертең бар байлығымның екі есе артқанын көрмесем, сені бүкіл елге масқаралаймын! — дейді.

Алдар Көсе қапты арқалап, күлімсіреп үйден шығып кетеді. Бай болса, сол түні ұйықтамай, байлығының екі есе артуын күтеді.

Ертеңіне таң атады. Бай қапты алуға барады, бірақ Алдар Көсе де, оның байлығы да жоқ!

Сол кезде ғана бай алданып қалғанын түсінеді, бірақ тым кеш еді. Ал Алдар Көсе сол алтын-күмістерді кедей-кепшіктерге таратып, шынайы әділдікті орнатады.

Осылайша, Алдар Көсе тағы да өзінің тапқырлығымен сараң байды алдап, әділеттілік орнатты. Оның есімі халық арасында аңыз болып тарады!