Алдар Көсенің тапқырлығы

Алдар Көсенің тапқырлығы

Ерте, ерте, ертеде, қазақ даласында Алдар Көсе есімді айлакер, тапқыр әрі әділ жігіт өмір сүріпті. Ол қашанда байлардың сараңдығы мен әділетсіздігін әшкерелеп, қарапайым халықтың қамын ойлап жүретін.
Бір күні Алдар Көсе ел кезіп жүріп, бір байдың үйіне тап болады. Ол бай өте сараң әрі қулығымен танымал екен. Бай Алдар Көсені бірден танып, оның айласын байқап көрмек болады.
— Алдар Көсе, сенің ақылың асқан дегенді естіп едім. Егер менің үш сынағымнан өтсең, саған қалағаныңды беремін, — дейді бай.
Алдар Көсе күлімсіреп: — Қандай сынақ, байеке? Көрейік, кімнің ақылы артық екенін, — дейді.
Бірінші сынақта, бай Алдар Көсеге бір үлкен қап береді де: — Мына қапқа ауаны толтырып әкел, — деп бұйырады.
Алдар Көсе ойланып, қапты алып кетеді. Біраз уақыт өткен соң, ол қапты сол қалпы қайта әкеліп: — Байеке, қапқа ауаны толтырдым, бірақ оның толы екенін көре алмайсыз, өйткені ол көзге көрінбейді, — дейді.
Бай ойланып қалады да, мойындауға мәжбүр болады: — Сенің тапқырлығың мықты екен! Бірақ екінші сынақты көрейік, — дейді.
Екінші сынақта бай оған: — Маған дүниедегі ең тәтті нәрсені әкел, — дейді.
Алдар Көсе базарға барып, бір қой сатып алады да, оның тілін пісіріп әкеледі. — Міне, байеке, дүниедегі ең тәтті нәрсе — тіл. Өйткені жақсы сөз, мейірімді сөз адамның жүрегін жадыратады, — дейді.
Бай риза болып: — Ал енді үшінші сынақты көрейік. Маған дүниедегі ең ащы нәрсені әкел, — дейді.
Алдар Көсе тағы да қойдың тілін әкеледі. — Дүниедегі ең ащы нәрсе де — тіл. Егер адам жаман сөйлесе, ол айналасына қасірет әкеледі, — дейді.
Бай Алдар Көсенің тапқырлығына тәнті болып: — Сенің ақылың шексіз екен! Жарайды, қалағаныңды ал, — дейді.
Алдар Көсе байдың үйінен қап - қап азық алып, оны кедейлерге таратып береді. Осылайша, оның ақылдығы мен әділдігі тағы да бүкіл елге аңыз болып тарайды.
Осылайша, әділеттілік пен тапқырлық тағы да жеңіске жетті!