Тяран-Мызықайды сәуегейлігі

Балаларға базарлық болатын ежелгі аңыздар
ТЯРАН - МЫЗЫҚАЙДЫҢ СӘУЕГЕЙЛІГІ
Жалмауыз аждаһаны жеңген Тяран - Мызықайдың кейпі адам тәріздес болып, жер бетін шарлап жүргенімен, оның кім екенін, қайдан келгенін ешкім білмеген. төменгі жердегі (Қытай) Мергедім - түмен ханға келгенде, ол Тяран - Мызықайды танып қойып, оның құдай тектес және тоқсан тоғыз әлемнің ортаңғысының әміршісі екенін айтты.
Тяран - Мызықай оған:
Мен барлық патшалықтарда бодым, сонда мені ешкім таныған жоқ еді. Жалғыз сен ғана таныдың. Сол үшін батамды беремін, сенің атың Түмен - асты - Еден - поудо (қытай боғдыханы) болсын, - деп тіл қатты.
Сол кезден бастап қытай жерінің әміршілері Еденхан, яғни Төменгі Жердің хандары деп аталады.
Тяран - Мызықай қытай әміршісіне тағы да былай деді: «Байқа, сенімен ешкім соғысып жүрмесін, сен де ешкіммен соғысушы болма. Басқа жерлермен байланыс жасама. Басқалар сенің патшалығыңмен соғысқан кезде ақыр заман таяп қалады!» Осы сөздерді айтқан соң Тяран - Мызықай қытай әміршісі Мергедім - түмен ханға Майтөре Алып құрастырған және аспан шежірешілерінен алған Әлемнің пайда болуы туралы кітапты беріп, өзі белгісіз жаққа кетіп қалды.

жиған - терген
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М. Әуезов атындағы ЖОББ мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі