Пашинян Қарабақ туралы келісімге не үшін қол қойғанын түсіндірді

Пашинян Қарабақ туралы келісімге не үшін қол қойғанын түсіндірді

Егер Таулы Қарабақта әскери қимылдар жалғаса берсе, Армения Степанакерттен ғана емес, бүкіл Таулы Қарабақтан айрылып, мыңдаған әскери қызметкерлер қоршауға алынар еді. Бұл туралы Армения премьер - министрі Никол Пашинян мәлімдеді.
Армения премьер - министрі Никол Пашинян Ресей мен Әзірбайжан басшыларымен Таулы Қарабақтағы соғысты тоқтату үшін аймақта күйреуге жол бермеу туралы келісімге қол қойғанын мәлімдеді. Бұл туралы ол бүгін өзінің Facebook парақшасында жарияланған бейне хабарламасында айтты.
Пашинянның айтуынша, егер әскери қимылдар жалғаса берсе, армян жағы Степанакерттен ғана емес, бүкіл Таулы Қарабақтан да айрылып, мыңдаған әскери қызметкерлер қоршауға алынады.
«Біздің жетінші қатарға дейінгі қорғаныс шебімізді қоршауға алып, мыңдаған сарбаздарды өлтіруге болатын еді, нәтижесінде толық күйреу болады. Осы бағалау негізінде осындай шешім қабылданды», - деді Армения премьер - министрі.
Ол Армения қарулы күштерінің әскери қызметшілері оның шешімін қолдайтынын баса айтты, өйткені олар жағдайды жақсы түсінеді. «Біз өзімізді келісімге қол қоюдың баламасы жоқ жағдайға тап болдық», - деп қосты Пашинян.
1991 жылы Таулы Қарабақ Арменияның қолдауымен Әзербайжаннан тәуелсіздігін жариялады. Бұл 1994 жылға дейін созылған соғыс қимылдарына әкелді. Қарулы қақтығыс бітімгершілік пен атысты тоқтату туралы Бішкек хаттамасына қол қоюмен аяқталды, бірақ ара - тұра тараптар арасында қарулы қақтығыстар басталады.
Жанжал кезінде облыста 30 мыңнан астам адам қаза тапты. Әзірбайжан Таулы Қарабақты Армения басып алған территория деп санайды. 2020 жылдың 27 қыркүйегінде Таулы Қарабақта соңғы жылдардағы ең үлкен жанжал басталды.
Әзербайжан қорғаныс министрлігі Арменияны «ауқымды арандатушылық жасады», Әзірбайжан армиясының позицияларын оқ жаудырды деп айыптап, «жедел қарсы шабуыл» басталғанын жариялады. Армения билігі өз кезегінде Әзірбайжан әскері Таулы Қарабаққа шабуыл жасауды бастағанын мәлімдеді.
Қақтығыс кезінде тараптар танкілерді, ауыр артиллерияны және авиацияны пайдаланды. Сарбаздар мен бейбіт тұрғындар өлтірілгені және жараланғаны туралы хабарланды. Әскери жағдай Арменияда да, Әзірбайжанның кейбір аймақтарында да енгізілді.
Қақтығысқа қатысқан екі ел де жұмылдыру туралы жариялады. Таулы Қарабақта бітімгершілік туралы келісімдер бірнеше рет жасалды, бірақ әр уақытта олар бұзылды. 9 қазанда Мәскеуде өткен келіссөздер барысында Әзірбайжан мен Арменияның өкілдері Таулы Қарабахта 10 қазан 12: 00 - ден бастап атысты тоқтату туралы келісімге келді.
Алайда, бітім басталғаннан кейін екі тарап бір - бірін оны бұзды деп айыптады. 9 қарашада Таулы Қарабақ «билігінің» өкілі Вахрам Погосян мойындалмаған Таулы Қарабақ республикасының армиясы енді басты Шуша қаласын бақыламайды, ал Әзірбайжан әскерлері Қарабақ астанасы Степанакерттің шетінде екенін айтты.
9 қарашадан 10 қарашаға қараған түні Пашинян Әзірбайжан мен Ресей президенттерімен бірге Қарабақтағы соғысты тоқтату туралы мәлімдемеге қол қойғанын мәлімдеді. Оның айтуынша, бұл ол үшін өте қиын шешім болды.
Осыдан кейін Ереванда наразылықтар мен тәртіпсіздіктер басталды. Шерушілер үкімет пен парламент ғимараттарын басып алып, спикер Арарат Мирзоянды ұрып тастады. Олар Таулы Қарабақты «тапсырмауды» талап етті, Армениядағы оппозиция парламенттің кезектен тыс сессиясында Пашинянның отставкасын сұрауға ниетті екенін мәлімдеді. Кейін алты бүлікші ұсталды

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ - Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты