Қазақ ұлттық университетіне 90 жыл: Тарих, жетістіктер және болашаққа бағдар

2024 жыл – Қазақстанның жоғары білім беру жүйесі үшін маңызды кезең. Себебі елдегі ең ірі әрі беделді жоғары оқу орындарының бірі – әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті (ҚазҰУ) өзінің 90 жылдық мерейтойын атап өтуде. Бұл мерейтой тек университет үшін ғана емес, жалпы Қазақстанның білім беру саласы, ғылымы және интеллигенциясы үшін тарихи оқиға.

ҚазҰУ – тек қазақстандық жастардың білім алатын ордасы ғана емес, сонымен бірге елдің интеллектуалды, мәдени және ғылыми дамуына зор үлес қосып келе жатқан іргелі білім беру мекемесі. Университеттің тарихы мен қазіргі жетістіктері оның еліміздің жоғары оқу орындарының көшбасшысы екенін дәлелдейді.

ҚазҰУ-дың қалыптасу кезеңі: Тарихқа көз жүгіртсек
Қазақ ұлттық университетінің негізі 1934 жылы қаланды. Сол кездегі КСРО-ның білім беру жүйесінің аясында құрылған бұл оқу орны Қазақстанда жоғары білім берудің бастауында тұрған оқу орны болды. Алғашқы кезде университет физика-математика, биология және филология факультеттерімен ашылып, небәрі 50-ге жуық оқытушы мен 200 студенттен тұратын шағын білім ордасы еді.
Уақыт өте келе университет кеңейіп, еліміздің ең маңызды ғылыми және академиялық орталығына айналды. ХХ ғасырдың ортасында ҚазҰУ-дың беделі артып, Қазақстандағы жетекші университеттердің бірі ретінде мойындалды.
1991 жылы еліміз тәуелсіздік алған соң, ҚазҰУ өзінің жаңа даму бағытын айқындап, халықаралық білім стандарттарына бейімделе бастады. 2001 жылы университетке ұлы ғалым Әбу Насыр әл-Фараби есімі берілді.

ҚазҰУ бүгінде: Дамудың жаңа белестері
Бүгінде әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті – Қазақстандағы ең ірі және үздік жоғары оқу орны, халықаралық деңгейде мойындалған білім және ғылым орталығы. Университет әлемнің үздік 200 университетінің қатарына кіреді және QS World University Rankings бойынша жыл сайын жоғары позицияларды иеленуде. ҚазҰУ-дың 16 факультетінде 25 мыңнан астам студент, магистрант және докторант білім алады. Университеттің 2 мыңға жуық профессор-оқытушылар құрамы бар, олардың қатарында Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткерлері, академиктер, халықаралық дәрежедегі ғалымдар мен профессорлар бар.

ҚазҰУ-дың жетістіктері:
✅ Халықаралық танымалдық: QS және Times Higher Education рейтингтерінде үздік жоғары оқу орындарының қатарында.
✅ Ғылыми-инновациялық зерттеулер: 100-ден астам ғылыми-зерттеу орталықтары мен зертханалары жұмыс істейді.
✅ Жаһандық серіктестік: 500-ден астам шетелдік университеттермен академиялық байланыс орнатқан.
✅ Инновациялар: ҚазҰУ жанында Ғылыми-технологиялық парк, Smart City жобалары, биотехнология және жасанды интеллект зертханалары жұмыс істейді.
✅ Экологиялық жауапкершілік: ҚазҰУ – Қазақстандағы “Жасыл университет” тұжырымдамасын алғашқылардың бірі болып енгізген жоғары оқу орны.

ҚазҰУ-дың ғылым мен инновациядағы рөлі
ҚазҰУ – тек білім ордасы ғана емес, сонымен қатар еліміздегі ірі ғылыми-зерттеу орталығы. Университет қабырғасында жыл сайын мыңдаған ғылыми жаңалықтар ашылып, зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Университет ғалымдары IT, нанотехнология, биотехнология, медицина, экономика, экология және басқа да көптеген маңызды салаларда зерттеулер жасап, еліміздің ғылыми әлеуетін дамытуды көздейді.

ҚазҰУ студенттері мен оқытушылары халықаралық конференцияларға, ғылыми жобаларға қатысып, әлемдік деңгейдегі зерттеу жұмыстарына өз үлесін қосуда. Университет жанындағы зерттеу орталықтары Қазақстанның инновациялық дамуына ықпал етіп, жаңа технологияларды өндіріске енгізу бойынша белсенді жұмыс жүргізуде.

Түлектер – ҚазҰУ-дың басты жетістігі
90 жыл ішінде ҚазҰУ қабырғасынан 300 мыңнан астам түлек түлеп ұшты. Олар бүгінде саясатта, экономикада, ғылымда, білім беру мен мәдениет салаларында еліміздің өркендеуіне елеулі үлес қосып келеді.
ҚазҰУ түлектері арасында көптеген танымал тұлғалар бар:
• Олжас Сүлейменов – белгілі ақын, жазушы, қоғам қайраткері
• Қасым-Жомарт Тоқаев – Қазақстан Республикасының Президенті
• Мұхтар Шаханов – ақын, жазушы, қоғам қайраткері
• Дінмұхаммед Қонаев – Қазақстанның бұрынғы басшысы, мемлекет қайраткері
• Шерхан Мұртаза – атақты жазушы, журналист

Бұл университет қабырғасында білім алған ұлы тұлғалардың тек бір бөлігі ғана.
90 жылдық мерейтой: Ерекше шаралар мен бастамалар
ҚазҰУ-дың 90 жылдық мерейтойына орай түрлі ғылыми, мәдени және әлеуметтік іс-шаралар ұйымдастырылады. Олардың қатарында:
• Халықаралық ғылыми конференциялар – әлемнің жетекші ғалымдары мен зерттеушілері бас қосатын ауқымды жиындар
• Түлектер форумы – ҚазҰУ-дың әр жылдардағы түлектері қайта кездесіп, тәжірибе алмасатын маңызды алаң
• Кітаптар мен деректі фильмдер шығарылымы – ҚазҰУ-дың тарихы, жетістіктері мен болашағы туралы құнды еңбектер
• Спорттық жарыстар мен мәдени шаралар – студенттер мен оқытушылар арасында түрлі байқаулар, мерекелік концерттер ұйымдастырылады

Қорытынды: Болашаққа бағдар
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті – тек Қазақстанда ғана емес, бүкіл Орталық Азиядағы ең үздік жоғары оқу орындарының бірі. 90 жылдық тарихы бар бұл білім ордасы ғылым мен білімнің дамуына, елдің интеллектуалдық әлеуетін арттыруға және жаңа буын мамандарын даярлауға зор үлес қосып келеді.

Алдағы уақытта ҚазҰУ өзінің заманауи білім беру, ғылыми жетістіктер мен халықаралық серіктестікті дамыту бағытындағы көшбасшылығын нығайта береді. Бұл университетте оқыған әрбір студент жаңа білім мен үлкен мүмкіндіктерге жол ашатыны сөзсіз.
ҚазҰУ-дың 90 жылдық мерейтойы құтты болсын! Университетіміздің болашағы жарқын болсын!