Дос, достық, жолдас туралы мақал-мәтелдер

Жақсы дос —
Басыңа дос
Жаман дос —
Асыңа дос.

Достың айнасы — досы.
Қостың айласы — мосы.

Опасызбен дос болма,
Еріншекпен қос болма.

Дастарханның басында дұшпан да дос.

Айрылмастай досыңа қайрылмастай сөз айтпа.

Бала — бауыр,
Дос — тамыр.

Жаман дос - көлеңке.

Адал еңбек, алғыр ой - анық досың біліп қой.

Босқа бергенше досқа бер.

Доспен дос болғанша шаттан,
Дұшпанмен дос болғаннан сақтан.

Дос көбейсе дұшпан аяқ астында.

Дос көңіліңді суытып айтады,
Қасың ойыңды жылытып айтады.

Арақпен достастым дегенше, адамгершілікпен қоштастым де.

Жақсы болса алғаның,
Үйіңнен кісі кетпейді.
Жаман болса алғаның,
Шын досың да шеттейді.

Тістем нанның қадірін, тарыққанда білерсің.
Анық достың қадірін, зарыққанда білерсің

Жақсылықты басыңа қыл,
Басыңнан артылса досыңа қыл.

Достың ескісі,
Тонның жаңасы жақсы.

Сырласуға дос жақсы,
Сыйласуға жат жақсы.

Той көкпармен қызықты,
Ойын - сауық дос - жарыңмен қызықты.

Анадан артық дос бар ма?
Ашудан жаман қас бар ма?
Жиырма бестен жақсы жас бар ма?
Қымыздан тәтті ас бар ма?

Ағаш тамырымен мықты,
Адам дос - жарымен мықты.

Асы бар қазан сүйкімді,
Досы бар адам сүйкімді.

Жалған жолдас — көзіңе мақтар,
Сырт айналып, сойылын баптар.

Жақынға жаны ашымағанның
Бір беті қара,
Жолдасына жаны ашымағанның
Екі беті қара.

Екі жақсы дос болса,
Бірін бірі қия алмас.
Екі тентек қосылса
Бір шаһарға сыя алмас.

Бақ оралса басыңа,
Дос жиылар қасыңа,—
Егініңді ел салысар,
Қырманыңды ел алысар,
Наныңды ел жабысар,
Малыңды ел бағысар,
Бақ кеткенде басыңнан —
Жоқтан бәле жабысар,
Егініңді өрт шалар,
Сау басыңды дерт шалар!

Екі жақсы қас болмас,
Екі жаман дос болмас.

Жақсы жігіт
Досының қамын ойлайды.
Жаман жігіт
Басының қамын ойлайды.

Бақыт кетсе басыңнан:
Әуелі досың мен құдаң кетер.
Бидай еккен жеріңе
Мия мен тікен бітер.
Бақыт, байлық басыңа қайта оралса:
Кеткен достар әр жерден жылмаң етер.

Есепті дос айырылмас.

Ас барында дос жоқ,
Ат барында той жоқ.

Дос бергеннің түсіне қарама.

Досыңның пышағымен мүйіз кес,
Дұшпаныңның пышағымен киіз кес.

Айрылғысы келген дос,
Аяулыңды сұрайды.

Жаңа дос келгенде,
Ескі достың көзінен жас шығар.

Қайғың болса,
Досыңа бар.
Қарныңашса,
Қосыңа бар.

Есептескен — дос болмас.

Дос көргеннен түңілме.

Досыңмен көп сөйлеспе,
Жолынан қалдырарсың.
Дұшпаныңмен көп сөйлеспе,
Сырыңды алдырарсың.

Жаман дос:
Озып бара жатсаң
Етегіңді басады,
Қалып бара жатсаң
Қасыңнан қашады.