Жаңылтпаштар, жұмбақтар, мақал-мәтелдер.

Ана тілі (4-сынып)
Сабақтың тақырыбы:Жаңылтпаштар,жұмбақтар, мақал-мәтелдер.
Сабақтың мақсаты: а) Білімділік: оқушыларды халық ауыз әдебиеті шығармасының түрлері жұмбақ,жаңылтпаш,мақал-мәтелдерімен таныстыру.
ә) Дамытушылық: халық шығармасының бұл түрлерін бір-бірінен ажырата білуін,мәнін терең ұғынып,мағынасын аша білуін,тілін дамыту.
б) Тәрбиелік:оқушылардың халық ауыз әдебиеті шығармасы арқылы ұлттық сезімін оятып,кішіпейілділікке,ізеттілікке,адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап
Сабақтың түрі:тренинг-сабақ
Пәнаралық байланыс:ағылшын тілі, орыс тілі, дүниетану.
Көрнекі құралдар: үлестірмелі қима қағаздар,тренинг ережелері жазылған плакат,топ ұпайларын белгілейтін көрсеткіш.
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
А) сәлемдесу; ә)топтарға бөлу.
II.Жаңа сабақ
-Бүгінгі сабағымыз тренинг түрінде өтеді.Тренинг-сабақтың негізгі мақсаты сендерді ұйымшылдыққа,топтасып жұмыс істеуге баулып,ойларыңды бөлісіп,ашық айтуға дағдыландыру.Сабағымызды бастамай тұрып тақтадағы ілулі тұрған сөздерді оқи отырып топтарға бөлінейік

Есік.
Кереге
Уық.
Шаңырақ
Бақан
Осылайша сыныпты 5 топқа бөле отырып,ережесімен таныстыру.
1.Тыныштық сақтау
2.Бір-бірін тыңдау.
3.Қол соғу.
4.Ойын ашық айту.
Әрбір дұрыс жауап 5 ұпаймен бағаланады.
-Енді әр топ өздерінің
1) топ басшысын
2) уақыт есептеушісін
3) жазып отырушысын
4) көпшілікке таныстырушысын сайлау керек.
-Әр топтың топ басшысы топ мүшелерінің сабаққа қатысуын бақылап, сабақ соңында бағалау тапсырылады.

1-бөлім.
Кіріспе бөлім. «Білгенге маржан, білмегенге арзан»
Әр топқа тапсырмалар таратылады.Ойлануға 2 минут уақыт беріледі.
Тапсырмалар: №1Жаңылтпашты қалай түсінесің?
№2 Жұмбақты қалай түсінесің?
№3 Нақыл сөзді қалай түсінесің?
№4 Мақал дегеніміз не?
№5 Мәтелді қалай түсінесің?
Ойын: «Орамал тастамақ»

2-бөлім. «Халық айтса,қалт айтпайды» атты бөлімде топ басшылары келіп тапсырмалар алады.Орындауға 2 минут,түсіндіруге 2 минут уақыт беріледі.
А) Мақал-мәтелдердің мағынасын ашып түсіндіру.
№1 Оқу –білім азығы,
Білім-ырыс қазығы.
№2 Білімдіге дүние жарық,
Білімсіздің күні кәріп.
№3 Жер-ырыстың кіндігі,
Білім-ырыстың тізгіні.
№4 Өнер-ағып жатқан бұлақ,
Білім-жанып тұрған шырақ.
№5 Наданмен дос болғанша ,
Кітаппен дос бол.

ә) Әр топқа тақырып беріледі,тақырыпқа сай 3 мақалдан айтулары керек.Ойлануға 1 минут уақыт
Тақырып: Қыс.Отан.Кітап.
Ойын: «Ұршық»
3-бөлім. «Ойлан, тап!»деп аталады.
А) Бұл бөлім бойынша әр топқа жеке-жеке жұмбақ жасырылады..Шешуін 3 тілде айтулары қажет. Ойлануға 10 секунд

№1 Бір үйге көзссіз боп басыңды сұғасың,
Бұл үйден көреген болып шығасың. (мектеп,школа, school)
№2 Ымырт түссе шығамын,
Таң атқанда батамын.
Көк теңізде шашылып,
Көзімді ілмей жатамын. (жұлдыз,звезды, stars)
№3 Тындырып адам жұмысын,
Тазартып үйдің жуды ішін.
Кейде дауыл соғады,
Кейде ішіне сорады. (шаңсорғыш,пылесос,vacvum cleanen )
№4 Ішегіне мұз қатқан,
Өзін-өзі мұздатқан. (тоңазытқыш,холодильник, fridge)

№5 Жылыны суытпайды,
Суықты жылытпайды. (термос, termos)
ә) –Сөз жазылған карточкалар таратылады Түлкі, жұмыртқа, қайшы, кітап,бор.Әр топ өзіне түскен сөзге жұмбақ құрастырып,қарсы топқа жасырады. Ойлануға 2 минут.
Ойын: «Сөз ойла, тез ойла»
4-бөлім. «Кім жылдам?» Оқылған жаңылтпашты топ басшылары жаңылмай,қайта айтып берулері керек.

№1 Бала бал арасын қуалады
Бал арасы баланы қуалады
№2 Ықылас пен Ыбырай
Ыдыстарын тасымай,
Ырыскүлден үлгі алмай,
Ынтасыз жүр тілді алмай.
№3 Ескекті есекші еседі,
Ескекші ескекті еседі.
№4 Гүлім гүлге қарап күлімдеді,
Көгілдір гүлге қонған аралар гуілдеді.
№5 Әбдіреде әбігер әтеш отыр,
Әбігер әтеш отырған әбдірені
Әжем қолмен ашып отыр.

III.Сабақты бекіту, қорыту.
- Тренинг сабақ ұнай ма?
- Сабақтың басында қойған мақсатымызға жеттік пе?

IV.Бағалау
Әр баланың сабаққа қатысуына қарай бағалап,жұмыстарын қорытындылап, мадақтау.Топ басшылары өз топтарының балаларын жазбаша түрде бағалап береді.Оқушылар толық бағаланады.

V.Үйге тапсырма
-Әр топ шағын кітапшалар жинақтап келу тапсырылады.