Ресей әлемдегі демократияны тұрақсыздандырудың жаңа әдістерін жасады - Фукуяма

Ресей әлемдегі демократияны тұрақсыздандырудың жаңа әдістерін жасады - Фукуяма

Американдық философ Фрэнсис Фукуяма бірнеше сын - қатерлер әлемдік демократияға, соның ішінде Қытай мен Ресейдегі авторитарлық режимдердің нығаюына қауіп төндіреді дейді. Ресей көршілерінің істеріне және демократиялық елдердің саясатына, соның ішінде АҚШ саясатына араласып жатыр.
Бұл туралы 23 қазанда американдық философ, Стэнфорд университетінің профессоры Фрэнсис Фукуяма қауіпсіздік мәселелері жөніндегі арнайы форум барысында айтты. Профессордың айтуынша, қазіргі заманда демократияға бірнеше қиындықтар төніп тұр, олардың арасында Қытай мен Ресейдегі авторитарлық режимдердің күшеюін атады.
«Ресей әлемдегі демократияны тұрақсыздандырудың жаңа әдістерін жасады. Ол интернетті қаруға айналдырып, гибридті соғыстың жаңа түрін құрды, басқа елдерге әскер жіберді, бірақ оны жоққа шығарды. Ресей президенті Владимир Путиннің күшті мемлекет мәртебесін қалыптастыруға немесе экономиканы жаңартуға негізі жоқ. Ол әлі күнге дейін қазба қалдықтарына тәуелді», - деді Фукуяма.
Ресей Грузияны, Украинаны басып алды, Венесуэладағы авторитарлық режимді қолдайды. Бұл халықаралық оқшаулау мен санкцияларға алып келеді, деп атап өтті американдық ғалым.
«Қытай сонымен бірге жаһандық демократияға үлкен қауіп төндіреді, дегенмен ол Украина үшін тікелей емес. Қытай экономикасы ресейлікінен әлдеқайда күшті. Қытай басшылары ХХІ ғасырдың технологиялық көшбасшылары болуға тырысуда. Олар өз мүмкіндіктерін кеңейтіп, «Белдеу және жол» бастамасы арқылы өз мүмкіндіктерін арттыруда», - деді Фукуяма.
Ол Еуропаның кейбір елдерінде және АҚШ - да популизмнің өскенін атап өтті. «Популистік лидерлер демократиялық жолмен сайланғанымен, өз мандаттарын заңның үстемдігін бұзу үшін пайдаланады. Бұл Венгрияда, Польшада, АҚШ - та болып жатыр», - деді Фукуяма.
Фукуяма, мысалы, Украина байлынысты, мынадай ой айтты - Украина АҚШ - ның қолдауы ретінде қабылдамауы керек, ол өз бетімен дамуға бет бұруы керек, сыбайлас жемқорлықпен күресу керек.
«Американдық салық төлеушілер өздерінің ақшалары елдің дамуына емес, шенеуніктердің қалталарына кететінін көргісі келмейді. Украина сыбайлас жемқорлыққа қарсы институттарды күшейтіп, саясаткерлердің жауапкершілігін арттыруы керек», - деп қорытындылады Фукуяма.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ - Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты