Ұлы американдық саясаткер Збигнев Бжезинский туралы бірер сөз

Ұлы американдық саясаткер Збигнев Бжезинский туралы бірер сөз

Көрнекті американдық саясаттанушы, талдаушы, мемлекет қайраткері, философия ғылымдарының докторы, Джонс Хопкинс университетінің профессоры, АҚШ президентінің сыртқы саясат және ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі. Украинаның тәуелсіз мәртебесі туралы жоспардың және «Еуропаға арналған жоспардың» авторы. НАТО Балтық жағалауындағы елдердің шекараларын кеңейтуді және Ресейдің держава болуына жол бермеуін қарастырды.
Збигнев Бжезинский 1928 жылы 28 наурызда Варшавада дүниеге келген. Оның әкесі мықты дипломат болған. 1931 - 1935 жылдары оның әкесі Германияда дипломатиялық миссияны атқарды, ал 1936 - 1938 жылдары КСРО - да қызмет етті.
Осылайша, Збигнев өз көзімен ерте нацизмнің қалыптасуын және сталиндік репрессияның көріністерін байқады. Әкесінің Кеңес Одағымен соғыс туралы және Қызыл Армияның Польшаны басып алу әрекеттері туралы әңгімелері ұлының мінезі мен көзқарасының қалыптасуына үлкен әсер етті. 1938 жылы Бжезинский отбасы Канадаға, Монреальға көшті. 20 жасында білімді Збигнев Канаданың Квебек провинциясының үкіметінің жанынан атташе болып жұмыс істей бастайды.
1958 жылы Бжезинский Америка азаматтығын алады. Ол Нью - Йоркке көшеді. Колумбия университетінің профессоры. Коммунизм институтының бірінші директоры болды. Оның алғашқы кітабы: «Кеңес Одағы: біріктіру және қайшылық».
Бжезинскийдің өткір және қатал пайымдаулар назардан тыс қалмайды. Збигнев Халықаралық қатынастар жөніндегі кеңеске шақырылады және ол құрметті профессорлардың бірі болады. Белсенді демократ бола отырып, Бжезински АҚШ - ның болашақ президенті Джон Кеннедидің сайлау науқанында сыртқы саясат және ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесші болады.
Кейін ол АҚШ - ның жаңа президент Линдон Джонсонның әкімшілігіне кіреді және Шығыс Еуропа әр елдеріне жеке көзқарас іздестіру үшін көпір салу бағдарламасын әзірлейді. АҚШ - ның президентінің Конгресінде сөйлеген сөзінде жаңа «көпір салу» саясатын бастау туралы Бжезинский дайындады.
Збигнев Бжезинский Президенттік бостандық медалімен марапатталды - Америка Құрама Штаттарындағы бейбіт тұрғындар үшін екі жоғары марапаттың бірі, Америка Құрама Штаттары Президентінің шешімімен марапатталды. Бостандық медалі «АҚШ - тың ұлттық мүдделерін қорғау мен қорғауға, дүниежүзілік бейбітшілікті сақтауға, сонымен қатар Америка Құрама Штаттары мен әлемнің әлеуметтік және мәдени өміріне елеулі үлес қосқан адамдарға» беріледі. Айтпақшы, Бжезинскийдің ең танымал кітаптарының бірі «Ұлы шахмат тақтасы» деп аталады.
Ол Еуразия елдерінің қазіргі жағдайын қарастырып, оны «Ұлы шахмат тақтасы» деп атады және АҚШ - ның «осы континенттегі халықаралық қауіпсіздіктің жалғыз кепілгері» рөлін атады.
Бір нәрсе - ол өзінің ұзақ ғұмыры бойында күрескен - Еуразиядағы әскери және саяси тұрақсыздық ретінде империяның жойылу. Бжезинскийдің ең басты ойы: Ресей - бұл Ресей мен Кеңес мемлекеттерінің жекелеген билеушілерінің империялық тәсілдері ғана емес, Ресей - бұл ел. Өз халқымен, мәдениетімен және дәстүрімен. Бұндай Ресейге Збигнев ешқашан қарсы болған емес және өз сөздерінде «билік пен адамдарды ажырату керек» деп баса айтқан еді.
Збигнев Бжезинский әлемдегі елдердің тұрақты жүйесін құрды, олардың арасында АҚШ төреші рөлін атқару тиіс деп айтты. Америкаға бұл рөлді әскери, техникалық, ғылыми және мәдени үстемдіктері арқылы жүзеге асыру болады деп айтты.
2017 жылғы 26 мамырда ұлы американдық саясаткер Збигнев Бжезинский қайтыс болды.

Керімсал Жұбатқанов, Қазақ - Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты