Ойлы болсаң озып көр

Тақырыбы: «Ойлы болсаң, озып көр» зияткерлік ойыны
Мақсаты: Оқушылардың білімдерін сайысқа түсіріп, білімді, жан - жақты болуға, өзіне деген сенімділік қасиеттерін қалыптастыруға бейімдеу, логикалық ойлауларын қалыптастыру, дарынды, озық болуға тәрбиелеу
Барысы: 1. Мұғалімнің сөзі
- Балалар, бүгін біздің сынып оқушыларының арасында «Ойлы болсаң, озып көр» атты зияткерлік білім сайысы өткізіліп отыр. Осы сайысқа сынып оқушылары ішінен екі топ құрылып, өзара білімдерімен сынға түспек. Ендеше сайысқа түсер екі топпен танысайық.
а) Топтармен танысу: ортаға бүгінгі зияткерлік ойынымыздың сайыскерлері «Зерде» және «Зейін» топтарын шақырайық
ә) Әділ - қазы мүшелерін сайлау
Қазылар орнықтырар әділдікті
Кімдердің жауаптары кәміл шықты.
Білім мен тапқырлықтың жарысында
Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты,
- дей отыра әділ - қазы мүшелерімен таныстырып өтейін.
2. «Ойлы болсаң, озып көр» зияткерлік ойынының өткізілу жоспарымен таныстырып өтейін:
І - айналым: «Білгенге маржан» деп аталады. Бұл айналымда оқу бағдарламасының аясында сұрақтар қойылады. Дұрыс жауапқа 1 ұпай беріледі.
ІІ - айналым: «Математик» деп аталады. Топтар кезекпен 3 минут уақыт аралығында математикалық амалдарды дұрыс орындай орындап, барынша көп есеп шығаруы керек. Жеңген топ дұрыс шығарған есептері бойынша ұпай жинайды.
ІІІ - айналым: Құрастырма сурет. Бұл айналымда топтарға суреттің бір бөлігі көрсетіледі. Топтар сол суретте жасырылған затты табуы керек. Қай топ бірінші тапса, сол топқа 5 ұпай беріледі, жеңілген топқа 2 ұпай ғана беріледі.
ІV - айналым:»Кім жылдам» ойыны. Қазақ тілінен сөз беріледі. Белгілі уақыт аралығында бірнеше сөз құрастыру керек. Әр сөзге 1 ұпайдан беріледі. Ең көп сөз құрастырған топ жеңімпаз атанады.
V - айналым: «Тапқыр болсаң, тауып көр» деп аталады. Сөзжұмбақты шешу арқылы жеңімпаз топты анықтаймыз.
VІ - айналым: «Анықтама бюросы» деп аталады. Бұл айналымда топтарға әдебиеттік оқу пәнінен тапсырма беріледі, яғни топтар берілген мәтін үзіндісін тыңдай отыра бұл мәтін қалай аталады, мәтіндегі кейіпкерлерді атау, мәтін мазмұнын анықтау. Дұрыс жауаптың әрқайсысына 5 ұпай, ал жауап дұрыс болмаса ұпай берілмейді.
Қорытынды. Зияткерлік ойын нәтижесін анықтау үшін әділ - қазыларға сөз кезегін береміз.
3. – Ал, балалар, енді сайысымызды бастайық, бірінші бүгінгі сайыскерлерімізбен таныстырып өтейік. Сөз кезегін топтарға берсек. Топтардың танысуы
І - топ: «Зерде» тобы Ұраны: Қалың қауым амансыз ба? «Зерде» тобы алдыңызда. Білімімізді көрсетеміз Бүгінгі білім жарысында.
ІІ - топ: «Зейін» тобы Ұраны: Көрген, білген, түйгенін Көкірегінде сақтайтын. «Зейін» тобы біздерміз Білім сайысында қалыспайтын.
Мұғалім: Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар! Сайыстан тыс қалмаңыздар. Мұнда қызық табылар Білім нұры шашылар Ақыл, тілі дамыған Үлгі алайық баладан
І - айналым: «Білгенге маржан».
Сұрақтарға жауап беру І - топқа:
1. Өлең жазатын адам (ақын)
2. Сиырдың төлі (бұзау)
3. Ас атасы не? (нан)
4. Аптаның екінші күні (сейсенбі)
5. Оқушының сабақ кестесі, үй жұмысы және білімін бағалайтын оқу құралы (күнделік)
6. Қазақтың ұлы ақыны (Абай)
7. Барлық қабырғалары тең тіктөртбұрышты қалай атаймыз (шаршы)
ІІ - топқа:
1. Қойдың төлі (қозы)
2. Ән айтатын адам (әнші)
3. 5 ондықтан құралған сан (елу)
4. Аптаның үшінші күні (сәрсенбі)
5. Дүниедегі ең қадірлі адам (ана)
6. Үш қабырғасы, үш төбесі, үш бұрышы бар геометриялық фигура (үшбұ рыш)
7. Қазақтың ұлттық аспабы (домбыра)
ІІ - айналым: «Математик» Математика пәнінен бірнеше есептердің шешімін табу ұсынылады: Ойланайық азырақ, уақытымызды үнемдеп, Кім шығады кәнекей, жауабын мен білем деп? І - топқа: 1. Бірінші қосылғыш – 43, екінші қосылғыш – 35. Қосынды нешеге тең болады? 2. 97 мен 23 сандарының айырмасы неше? 3. Бақта 19 алма ағашы бар, ал алмұрт ағашының одан 28 - і артық. Бақта барлығы неше ағаш бар? 4. 1 ғасырда неше жыл бар? 5. 49 - ға 26 - ны қос. ІІ - топқа: 1. Бірінші қосылғыш – 28, екінші қосылғыш – 41. Қосынды нешеге тең болады? 2. Азайғыш – 49, азайтқыш 30. Айырманың мәні нешеге тең? 3. Бақтан 70 кг алма жиналды. Алманың бір бөлігі жәшіктерге салынғанда, тағы 18 кг алма қалды. Жәшіктерге неше кг алма салынды? 4. 1 тәулікте неше сағат бар? 5. 50 - ден 26 - ны азайт.
ІІІ - айналым: «Құрастырма сурет» Мұғалім: Тауды биік деме сен Талаптансаң шығарсың. Жауды мықты деме сен Білімді болсаң жығарсың. дей келе, келесі «Құрастырма сурет» атты айналым тапсырмасына назар аударайық. Сурет нұсқасы алдымен сайыскерлерге көрсетіледі, суретте ненің бейнесі берілгендігі анықталады, соңынан берілген фигуралардың көмегімен сайыскерлер сол суреттің бейнесін шығаруы керек.
ІV - айналым: «Кім жылдам» ойыны. Берілген сөзден бірнеше сөз құрастыру керек. Әр сөзге 1 ұпайдан беріледі. Ең көп құрастырған топ жеңімпаз атанады.
«Қызғалдақ» - І топ, «Жауқазын» - ІІ топ. «Қызғалдақ» - қыз, ал, дақ, ақ, қақ, ала, дала, қала, зал, ыза, аға, қаз, лақ «Жауқазын» - жау, ау, қаз, аз, ана, жақ, қауын, жауын, жаза, науа, қазан, қазу, жазу,
V - айналым: «Тапқыр болсаң, тауып көр» Топтарға сөзжұмбақ беріледі. 2 минут аралығында берілген сөзжұмбақ шешімін дұрыс таба отыра жеңімпаз топты анықтаймыз. Әр дұрыс жауапқа 1 ұпайдан беріледі. І - топқа:
1. Сұйық тамақ ішетін ыдыс (қасық)
2. Сызық түрі (қисық)
3. 4 ондықтан құралған сан (қырық)
4. Сүттен жасалған тамақ (қаймақ)
5. Бас киім (қалпақ)
6. Балық аулайтын құрал (қармақ)
ІІ - топқа:
1. Су көлігі (қайық)
2. Баста орналасқан дене мүшесі (құлақ)
3. Ұлт (қазақ)
4. Су алатын терең қазылған жер (құдық)
5. Көкөніс атауы (қызанақ)
6. Пышақ қайрауға арналған құрал (қайрақ)
Мұғалім: - Ал балалар біздің сайыскерлеріміз бұл тапсырманы орындап болғанша сендерге мынадай сұрақтар қойылады.
Көрермендерге сұрақтар қою:
1. Қазақ алфавитінде неше әріп бар?
2. Біздің мемлекетіміздің туының түсі?
3. Жуан дауыстыларды ата
4. 1 аптада неше күн бар?
5. Зат есімнің сұрақтары
6. «Күнделік» сөзінде неше буын бар?
7. Табиғат нешеге бөлінеді?
8. Аналар мерекесі қашан тойланады?
9. Жыл мезгілдерін ата
10. 1 сағатта неше минут бар?
VІ - айналым: «Анықтама бюросы» Білімменен тәнті етеді тектілер, Мұратына білім ғана жеткізер. Бар ізгілік тек біліммен алынар, Білімменен аспанға жол салынар. – дей келесі айналымның тапсырмаларына назар аударайық.
«Зерде» тобына:
«Әлима апай сыныпқа кіргенде, оқушылар орындарынан дүр етіп тұрып, ізет көрсетті. Апай журналды ашып, оқушыларды түгендей бастады. – Сыныпта кім жоқ? - Бейсенбаев Әмір жоқ. Ол ауырып жатыр.....» («Әмірдің қулығы» мәтіні, Әмір әжесіне өтірік айтып, сабаққа келмеді, оның сабаққа өтірік айтып келмегенін сыныптасы Сәлім айтып қояды.)
«Алтынгүл адасқан бала – Жомартты үйіне ертіп әкелді. Анасы базарда адасып қалған баласын қайдан іздеймін деп, қиналып отыр екен. Жомартты қуана қарсы алып, бауырына басты......» («Қамқорлық» мәтіні, Алтынгүл сабақтан ертерек шығып әжесінің үйіне баруға уәделескен еді, бірақ көше қиылысында адасып келе жатқан Жомартпен кездесіп қалып оны үйіне дейін шығарып салған еді, кішкентай балаға қамқор болу – үлкен парыз екендігі жайлы туралы жазылған мәтін.)
«Зейін» тобына:
«Кедей бұл балтаны үйге әкелген күннен бастап, құлшына еңбек етеді. Алтын балта сиқырлы балта екен, кедей отынды да өндіре жарады. Сөйтіп, ісі оңға басады........» («Алтын балта» мәтіні, кейіпкерлері кедей және бай, диірменші шал. Адал еңбегінің арқасында кедей жақсы өмір сүрсе, кедейді көре алмай, ішқұса болған бай өмірі туралы жазылған шығарма.)
«Босанған ит қашып үлгере алмай қалған бір баланың шалбарынан тартып өткенде, бала бажылдап, қою қара шаңға бұрқ ете түсті......» («Батылдық» мәтіні, қабаған итке таланып жатқан досын құтқаруға батылдықпен келген бала туралы айтылған.)
Қорытынды: - Сонымен балалар, бүгінгі сайысымыз да өз мәресіне жетті. Бұл сайыстың қорытындысы бойынша жеңіске жеткен тобымызды анықтау үшін әділ қазыларға сөз кезегін берейік. Жеңімпаздарды мадақтау.