Әке – отбасының тірегі

Әке – отбасының тірегі
Әке – әр отбасының қорғаны, тірегі және балалары үшін ең сенімді адам. Ол тек жанұяның асыраушысы ғана емес, сонымен қатар рухани тәрбиеші, үлгі - өнеге көрсетуші, бағыт - бағдар беруші. Әкенің мейірімі мен қамқорлығы баланың тұлға болып қалыптасуында үлкен рөл атқарады.

Қазақ халқында «Әке – асқар тау, ана – бауырындағы бұлақ, бала – жағасындағы құрақ» деген тамаша нақыл сөз бар. Бұл сөздің терең мағынасы бар. Әке – отбасының асқар тауы, қорғаны. Ол отбасы үшін тireк болып, бала - шағасын қорғап, оларға өмірдің мәнін түсіндіріп, дұрыс жол көрсетеді. Әкенің бала тәрбиесіндегі орны ерекше. Ол ұл баланы ер азамат болуға баулиды, ал қыз балаға қамқорлық пен ер азаматтың қандай болу керектігін көрсетеді.

Әкенің өмірлік ұстанымдары, тәртібі, еңбексүйгіштігі балалары үшін үлкен сабақ. Ол өз әрекетімен, мінез - құлқымен балаларына үлгі болады. Балалар көбінесе әкесіне қарап бой түзейді. Әкенің адалдығы, жауапкершілігі, еңбекқорлығы – балаларына берілетін баға жетпес тәрбие.

Әке мен бала арасындағы қарым - қатынас өзара түсіністікке, сыйластыққа негізделуі керек. Кейбір отбасыларда әке баласымен көп сөйлеспеуі мүмкін, бірақ бұл дұрыс емес. Әке баласымен жиі сөйлесіп, оның жан дүниесін түсініп, өз өмірлік тәжірибесімен бөліссе, бала болашақта саналы азамат болып өседі.

Бала кішкентай кезінен бастап әкесінің қамқорлығын сезінуі керек. Ол әкесінің өзін жақсы көретінін, қолдайтынын білуі қажет. Кейбір әкелер қатал болып көрінгенімен, олардың жүрегінде балаға деген үлкен махаббат жатады. Бірақ бұл махаббатты балаға көрсету де маңызды. Себебі бала мейірімге қанығып өссе, болашақта сол мейірімді айналасындағы адамдарға көрсете алады.
Әке – отбасының асыраушысы. Ол күн сайын жұмысқа барып, отбасын қамтамасыз ету үшін еңбек етеді. Оның бұл еңбегін бағалау керек. Әкенің маңдай терімен тапқан нанын құрметтеу, оның еңбегін қадірлеу – әрбір баланың парызы. Бала есейе келе, әкесінің өзіне жасаған жақсылығын түсініп, оны сыйлап, қамқор бола білуі керек.

Қазіргі таңда көптеген әкелер тек жұмысбасты болып, балаларына жеткілікті уақыт бөлмеуі мүмкін. Бірақ материалдық қамқорлықпен бірге рухани тәрбие де маңызды. Балаға тек ақша беріп қана қоймай, оған адамгершілік, тәртіп, білім, өмір сүру дағдыларын үйрету де әкенің міндеті.

Әке – балаларын өмірге дайындаушы, оларға дұрыс жол сілтеуші. Отбасыдағы әкенің тәрбиесі көбіне тәртіпке, жауапкершілікке, адалдыққа негізделеді. Ол ұл баласын батылдыққа, намысшылдыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелейді. Ұлына «нағыз ер адам қандай болу керек» екенін іс жүзінде көрсетеді. Ал қыз баласына әке мейірімділік танытып, қамқор болуды үйретеді. Әкенің махаббатын сезінген қыз бала болашақта өз отбасында да мейірімді ана, сүйікті жар бола алады.

Қазақ отбасында әке сөзі – заң. Отбасындағы үлкен мәселелерді әке шешіп, оның айтқаны орындалатын болған. Бұл – дәстүрлі тәрбиенің бір бөлігі. Бірақ қазіргі заманда әке мен баланың арасында достық қарым - қатынас орнағаны дұрыс. Яғни, әке баласының тек бұйырушысы емес, керісінше ақылшысы, жол көрсетушісі болуы қажет.

Әке – отбасының тірегі, балаларының ең сенімді досы, қамқоршысы. Ол тек материалдық қамтамасыз етуші ғана емес, сонымен қатар рухани тәрбие беруші, ақылшы, бағыт - бағдар көрсетуші. Әке мен бала арасындағы қарым - қатынас сыйластыққа, түсіністікке негізделуі керек. Әкенің мейірімі мен қамқорлығы баланың дұрыс өсіп, нағыз азамат болып қалыптасуына зор ықпал етеді.

Әкенің қадірін білу, оны құрметтеу – әрбір перзенттің парызы. Әкеңіз аман болса, оған алғыс айтып, құрмет көрсетіңіз. Ал егер әкеңіз өмірден өтсе, оны әрдайым еске алып, дұға бағыштап, оның сенімін ақтап, жақсы адам болуға тырысыңыз. Себебі әр баланың өмірдегі ең үлкен бақыты – асқар таудай әкенің қамқорлығын сезіну.