Математикалық сайыс

Оңтүстік Қазақстан облысы, Ордабасы ауданы,
Шұбар елді мекені, «Шұбар» жалпы орта мектебінің
математика пәні мұғалімі: Бекпейсова А.С.

Математикалық сайыс.
Балалардың математикалық ойлау қабілетін дамыту, алған білімін тереңдету, есептеу дағдыларын жетілдіру мақсатында сабақтан тыс уақытта “Математикалық сайысын” өткізуге болады.
“Математикалық сайысының” жоспары:
1. Таныстыру.
2. Сұрақ қою.
3. Тапсырма есептері. /топ аралық/
4. Санап көріңдер.
5. Қорытынды.

Балалар! Бүгін сендер қызықты математиканың жұмбақты да, тартымды әлемімен танысасыңдар. Сендер бұл әлемнің қаншалықты қызықты, әрі сан түрлі екендігіне көз жеткізесіңдер.
Біздің сайысымыздың ерекшелігі – топтар арасындағы бірден жарыстың басталуында. Сайыста сендерге әр түрлі қызықты сұрақтар мен тапсырмалар ұсынылады. Сайыста жеңу үшін, сендер белсенділік танытып, берілген сұрақтарға өзгелерден тезірек ойланып, жауап берулерің керек және тапсырмаларды орындауларың қажет. Әр дұрыс жауап үшін топ бал алады.

І таныстыру: Үш сынып, әр үшбұрыштың түрі бойынша бөлініп, сол үшбұрыштың ережелері мен қасиеттерін айттп өтеді.
1 - Тік бұрышты үшбұрыш
2 - Тең қабырғалы үшбұрыш
3 - Тең бүйірлі үшбұрыш

ІІ тапсырма: Сұрақ – жауап әр дұрыс жауап үшін 1 балдық ұпай беріледі, және де уақыт шектеулі...
1 - Тік бұрышты үшбұрыш
1. Жай сандар дегеніміз не?
2. Параллель тузулер дегеніміз не?
3. Жазыңқы бұрыштың шамасы нешеге тең?
4. Екі өрнектің айырымының квадраты
5. 4 бұрыштың быр бұрышын кесіп тастаса неше бұрыш калады?
6. Тең қабырғалы үшбұрыш
7. Планиметриядағы ең негізгі фигура?
8. Торт қойдың неше аяғы бар?
9. Жарты түзу
10. 10 санына кері сан

2 - Тең қабырғалы үшбұрыш
1. Құрама сандар дегеніміз не?
2. Перендикуляр түзу дегеніміз не?
3. Доғал бұрыштың градустық шамасы нешеге тең?
4. Екі өрнектің квадраттарының айырымы
5. Бұрыс болшек дегеніміз не? және оны калай аралас болшекке айналдырамыз?
6. Күн козі жылына неше рет шығады?
7. 0 саны оң сан ба теріс сан ба?
8. Шаршы дегеніміз не? Ауданын калай табамыз?
9. 6 мысық пен 3 тауықтың аяғы нешеу?(30)
10. Қараңғы бөлмеде майшам мен керосин лампасы бар. Бірінші не жағасыз? Жауабы: шырпы

3 - Тең бүйірлі үшбұрыш
1. Қарама карсы сандардың қосындысы нешеге тең?
2. Қиылысқан түзулер дегенімізне?
3. Сүйір бұрыштың градустық шамасы нешеге тең?
4. Екі өрнектің қосындысының квадраты
5. Аралас болшек дегеніміз не және де аралас бөлшекті қалай бұрыш бөлшекке айналдырамыз?
6. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы
7. Егер тырна бір аяғымен тұрса 3кг, ал екі аяғымен тұрса қанша?
8. Екі теріс санды көбейткенде қандай сан пайда болады?
9. 216 қай санның кубы?
10. Ең кіші екі таңбалы сан?
Тең

ІІІ тапсырма: Интерактивти тақта бойынша әр топқа тапсырмалар таңдатылады сол тапсырманы кай топ жылдам әрі дұрыс тапса сол топ жоғары ұпайға ие болады.

ІV тапсырма бойынша әр топ осы уақытқа дейінгі алған білімдерін шыңдайды яғни формулалар жарысы болады. қай топ дұрыс, әрі көп формулалар білетінін көрсетеді.

20 - 1 - ден 100 - ге дейінгі сандарда 7 саны неше рет кездеседі?
20 - 1 жылда неше секунд бар?
20 - 1 - ден, 9 ға дейінгі сандарды жазыңдар. Енді сол сандардың орнын ауыстырмай, мәні 99 шығатындай «+» амалын қойып шығындар. Орны ауыспаған қалыпта екі таңбалы сан қолдануға болады.
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9=12+3+4+56+7+8+9=99
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9=1+23+45+6+7+8+9=99 немесе 1+2+3+4+5+67+8+9
30 - 3 адам ортадан ақша шығарып 30 теңгеге нан алдырмақшы болыпты. Әр қайсысы 10 теңгеден шығарып, кішкентай баланы нанға жұмсап жібереді. Бала нанды 25 теңгеге сатып алады. Наннан артылған 5 теңгенің 2 теңгесін өзіне алып, қалған 3 теңгені үш адамға бір - бір теңгеден бөліп береді. Бұл кісілер басында 10 теңгеден берген еді. 1 теңгені қайтарып алғанда 9 теңге берген болады. 3 адам 9 теңгеден бергенде үшеуінің қосындысы 27 теңге болады. Баладағы 2 теңгені де қосқанда 29 теңге болады. Сонда бір теңге қайда кетті? жауабы:
30 - Атасы немерелеріне сақтап қойған асығын бергісі келді. Оларға жетеуден берсе, асықтың екеуі артық қалады. Ал сегізден берсе, асықтың біреуі жетпей қалады. Атаның неше немересі бар? Асығы нешеу?

30 - қарындаш пен 3 жалпы дәптер 54 тг, 2 қарындаш пен 2 жалпы дәптер 34 тг тұрады. 8 қарындаш пен 7 дәптер қанша тг тұрады? Шешімі: 4қ+3жд=54 2қ+2жд=34 жүйе құрып, 1 қарындаш пен 1 жалпы дәптердің құнын тауып аламыз. 1к - 3тг, 1жд - 14 8к - 24тг, 7жд - 98тг

Бөлшектер де солар, фигура да сол. Ал тесік қайдан шықты?

Шын мәнінде бұл үшбұрыштардың гипотенузасының орнында – мәні бойынша 180° жақын бұрыш. Үлкен фигураға кіретін үшбұрыштардың гипотенузадағы бұрыштары әр түрлі (кез келген тригонометриялық функция арқылы тексеруге болады). Яғни ол гипотенузалар тік бұрыш құрай алмайды (егер оларды суреттегідей етіп орналастырса). Бұрыштардағы айырмашылықтан аудандағы айырмашылық туындайды.
Салмақтары әртүрлі 4 шақа бар. Оларды салмақтарының өсу (немесе кему) тәртібінде қою үшін рычагты таразыға (кір тасы салынбайтын таразы) ең азы неше рет тарту керек болады?

Үштен бес ретке дейін, (сәті түсуіне қарай)
Төмендегі кестедегі бүкіл сандардың қосындысын тап (яғни оларды қосамыз 7+3+4+...).
7346289128643755827319915546826491
8273199155468264917346289128643755
2864375582731973462891915546826491
6491734637558273289128641991554682
9128643755827319915546826491734628
5564375582731991468264917346289128

Толық нұсқасын жүктеу