Көз туралы мақал-мәтелдер

Көзі жоқ, құлағы саудың
Ақылы толады.
Құлағы жоқ, көзі саудың
Ақылы солады.

Ғылым, білім туралы мақал-мәтелдер

Ғылыммен жақын болсаң, қолың жетер,
Залыммен жақын болсаң, басың кетер.

Ғылым - теңіз, білім - қайық.

Кітап - ғылым – тілсіз мұғалім.

Аққу, шортан һәм шаян

Жүк алды Шаян, Шортан, Аққу бір күн,
Жегіліп, тартты үшеуі дүркін-дүркін.
Тартады Аққу көкке, Шаян кейін,
Жұлқиды суға қарай Шортан шіркін.

Өмір, адам, әлем, қызық, қанағат туралы ұлағатты сөздер

Бұ дүние көлеңкедей ойнайды: қусаң — қашар, қашсаң — сенен қалмайды.
Жүсіп Баласағұни

Елу - ердің жасы, жетпіс - оттың басы, сексен - шоқтың қасы.
Шал Құлекеұлы

Жар, әйел, қатын, бәйбіше, өмір туралы мақал-мәтелдер

Түстік өмірің болса,
Кештік білім жи.

Астыңдағы атыңа сенбе,
Қойныңдағы қатыныңа сенбе.

Өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар туралы мақал-мәтелдер

Адам мен табиғаттың тілдескені - өмірдің үндескені.

Өтпейтін өмір жоқ, сынбайтын темір жоқ.

Өмір озады, ажар тозады.

Елбасына арнау өлеңі

Қызыл тіл сөйле десе, сайрай түскен,
Шындықты жырлай берем тынбай іштен.
Жыр - дода дегенде мен дәуірлеймін,
Жорға тілді қалдырмай заңғар көштен.

Ғашықпын

Ғашықпын!
Шын ғашықпын сол адамға!
Мен болмасам, болмайын. Сол аман ба!?
О, тәңірім! Неткен жан қайрылмайтын!
Жүрегі еттен бе, әлде қоладан ба?!
Ғашықпын.

Қара сөздер. Абайдың қырық бесінші қара сөзі

Құдай табарака уатағаланың барлығының үлкен дәлелі - неше мың жылдан бері әркім әртүрлі қылып сөйлесе де, бәрі де бір үлкен құдай бар деп келгендігі, уа һәм неше мың түрлі діннің бәрі де ғадаләт, махаббат құдайға лайықты дегендігі.

Қара сөздер. Абайдың қырық төртінші қара сөзі

Адам баласының ең жаманы - талапсыз. Талап қылушылар да неше түрлі болады. Һәм талаптың өзі де түрлі - түрлі. Һәм сол талаптардың қайсысының соңына түссе де, бірінен бірі өнерлі, тұрлаулырақ келеді.