Ат әбзелдері және жегін тұрмандары

● Ат әбзелдері – атқа міну және жегу үшін пайдаланатын ер - тұрмандары мен жабдықтары.
● Ер - тұрман – салт мінетін ат тұрманының жалпы атауы. Оған ер, тоқым, жүген, ноқта, айыл, өмілдірік, құйысқан, қамшы, тұсамыс, шідер т. б. жатады.

Ry’hani’ jan’g’yry’, An’s’ylyq

An’ ay’lay’ – erteden qalyptasqan salt. A’ri’ne, tirs’ilik, tabys u’s’in an’s’ylyq quratyndar bar. Biraq an’s’ylyq s’yn ma’ninde sergektik, bilimpazdyq si’i’aqty ko’ptegen qasi’etterdi us’tai’tyn tamas’a o’ner mektebi dese de bolady.

Ry’hani’ jan’g’yry’, Na’zir

Ku’rdeli jumys bastag’anda (ai’talyq, egin salg’anda, sy’ keltiry’ u’s’in aryq qazg’anda, u’i’ salg’anda) buryn a’r adam “ta’n’irim, isimdi on’dai’ ko’r”, “qai’yrly ete ko’r” dep “na’zir” jasag’an.

Hakim Abai’dyn’ qara so’zderi, Tog’yzyns’y so’z

Hakim Abai’dyn’ qara so’zderi
Tog’yzyns’y so’z
Osy men o’zim – qazaqpyn. Qazaqty jaqsy ko’rem be, jek ko’rem be? Eger jaqsy ko’rsem, qylyqtaryn qostasam kerek edi.

А. Байтұрсынұлы «Анама хат» өлеңі

Ахмет Байтұрсынов - тілші, әдебиетші, көркемсөз шебері, ақын, аудармашы, қоғам қайраткері екенін таныту. Өлеңнің мазмұнын меңгерте отырып, идеясын ашу;

Шынықсаң шымыр боласың

5Т/А. 5 Тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру. Тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау.

Негізгі және туынды еліктеу сөздер

Сабақтың мақсаты: Негізгі және туынды еліктеу сөздер туралы түсінік беру.

Ry’hani’ jan’g’yry’ “Ten’serik”

Buryn s’o’p dai’yndag’anda bai; lar jurtty u’mege s’aqyrady. Kei’de a’r adam o’z i’giligindegi jerdin’ s’abyndyg’yn (s’o’bin) “ten’serikke” beredi.

Hakim Abai’dyn’ qara so’zderi, Segizins’i so’z

Osy aqyldy kim u’i’renedi, nasi’hatty kim tyn’dai’dy?
Birey’ – bolys, birey’ – bi’. Olardyn’ aqyl u’i’renei’in, nasi’hat tyn’dai’yn degen oi’y bolsa, ol oryng’a sai’lanyp ta ju’rmes edi. Olar o’zderi de u’zdik kisimiz, o’zderimiz birey’ge u’lgi berip, aqyl ai’tarlyqpyz dep sai’landy.

Зергерлік және тігін бұйымдары

Алқа – омырауға тағатын көбіне күмістен соғылатын әйелдердің сән, әсемдік, көркемдік бұйымы.
Білезік – күмістен, алтыннан соғылатын, білекке салатын әйел бұйымы. Жасалуына қарай алтын білезік, күміс білезік, құйма білезік, сағат білезік, топсалы білезік, бұрама білезік, қос білезік т. б. атаулары бар.