Қазақстандағы атом энергетикасының болашағы

"Қазақстандағы атом энергетикасының болашағы"

Атом энергетикасы - бүкіл әлемде белсенді дамып келе жатқан электр энергиясын өндірудің ең тиімді және қауіпсіз технологияларының бірі. Қазіргі уақытта Қазақстан билігі елді энергиямен қамтамасыз ету және отын импортына тәуелділікті азайту үшін өзінің атом электр станциясын (АЭС) құру мүмкіндігін белсенді түрде қарастыруда.
Қазақстан әлемдегі ең ірі уран өндірушілердің бірі болып табылады. Осының арқасында Қазақстанда АЭС салу елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету және оның экономикасын нығайту үшін тиімді нұсқа бола алады. Атом энергетикасының басты артықшылықтарының бірі - оның экологиялық тазалығы. Электр энергиясын өндіру кезінде атом электр станцияларында парниктік газдар бөлінбейді, бұл қоршаған ортаның ластануын азайтуға мүмкіндік береді және табиғи ресурстарды сақтауға ықпал етеді. Өз кезегінде, бұл Қазақстанның халықаралық аренадағы позициясын нығайтуға мүмкіндік береді және елдегі ауа мен судың тазалығын сақтауға жәрдемдеседі.
Алайда, атом энергиясын пайдаланудың белгілі бір қаупі бар. Атом энергетикасы тарихындағы ең ірі Чернобыль апатынан кейін атом электр станцияларының қауіпсіздігін жақсарту және тәуекелдерді азайту үшін қатаң шаралар қабылданды. Осыған қарамастан, атом энергиясын пайдаланатын кез келген электр энергиясын өндіру апат мүмкіндігімен байланысты кейбір тәуекелдермен байланысты. Осы тәуекелдерді барынша азайту мақсатында Қазақстан АЭС салу кезінде технологияларды жетілдіруге және халықаралық қауіпсіздік стандарттарын сақтауға назар аударуы тиіс. Бұл азаматтардың қауіпсіздігін және өндірістің экологиялық тазалығын қамтамасыз етіп қана қоймай, елдің халықаралық аренадағы имиджін жақсартуға көмектеседі.
Бұдан басқа, АЭС Қазақстан үшін экспорттық кірістердің маңызды көзі бола алады. Көптеген елдер, соның ішінде дамушы елдер де энергияға мұқтаж және Қазақстанда АЭС - те өндірілген энергияны жеткізуге келісімшарттар жасасуға мүдделі болуы мүмкін. Бұл Қазақстанға өз экономикасын нығайтуға және экспорттық мүмкіндіктерін кеңейтуге көмектеседі. Алайда, әлеуетті артықшылықтардан басқа, Қазақстанда АЭС салу да кейбір сын - қатерлер мен кедергілерге тап болады. Қазақстанда атом энергетикасы саласында тәжірибенің жоқтығы басты проблемалардың бірі болып табылады. Осыған байланысты үкімет жергілікті сарапшылар үшін қажетті білім мен дағдыларды қамтамасыз ету, сондай - ақ АЭС салу мен пайдалануға шетелдік мамандарды тарту үшін қолдан келгеннің бәрін жасауы тиіс. Сонымен қатар, атом электр станциясының құрылысы қауіпсіздік пен қоршаған ортаға қауіп төндіретін қоғамдық наразылықтарға тап болуы мүмкін. Үкімет оларды атом электр станцияларын салу қажеттілігіне сендіру және осы процесте барынша ашықтықты қамтамасыз ету үшін ақпараттандыру және қоғаммен байланыс бойынша кең жұмыс жүргізуі керек.
Тұтастай алғанда, Қазақстанда АЭС салу елдің дамуы үшін үлкен әлеуетке ие, бірақ үкімет, халықаралық әріптестер мен жұртшылық тарапынан елеулі күш - жігерді талап етеді. Егер қауіпсіздік пен экологиялық тазалықты қамтамасыз ету үшін, сондай - ақ инвестициялар тарту және халықаралық ынтымақтастықты дамыту үшін барлық қажетті шаралар қабылданатын болса, Қазақстанда АЭС салу елдің энергетикалық секторын дамытуда және оның экономикасын нығайтуда маңызды қадам бола алады.

Әл - Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің, физика - техникалық факультетінің магистранты Құлдыбаев Ә. М