Римнің жаулаушылық соғыстары

Тақырыбы: «Римнің жаулаушылық соғыстары»
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Ежелгі Рим мемлекетінде республикалық құрылыс орнауының тарихи алғышарттары мен маңыздылығы туралы және соғыстардың сипаты, себептері мен нәтижелері жөнінде, қоғамдағы әлеуметтік топтар туралы және олардың тыныс тіршілігі, мәртебелері жөнінде оқушыларға ғылыми түсінік беру.
Дамытушылық: Рим республикасының әлеуметтік саяси құрылысындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды, әлеуметтік топтар арасындағы өзгешеліктерді өзге мемлекеттермен салыстырып, ажырата білу.
Тәрбиелік: Республикалық билеу формасын, халықтық билікті сипаттай отырып, оқушыларды әділеттілікке, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Пән аралық байланыс: Математика
Сабақтың көрнекілігі: Дүниежүзілік картасы, слайдтар
Сабақтың жоспары:
І. Ұйымдастыру
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
ІІІ. Жаңа сабақ
IV. Бекіту сұрақтары
V. Қорытындылау, бағалау
VI. Үйге тапсырма
Сабақтың барысы:
а) амандасу;
б) оқушыларды түгендеу;
в) назарларын сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.
Бірінші оқушыларды үш топқа бөлеміз.
Топпен жұмыс жасау.
1 - Топ: «Жас ұлан»
2 - Топ: «Жас қыран»
3 - Топ: «Мирас»
«Алтын ұяшықтар» ойыны
1 - Топ: «Жас ұлан»
1. Римнің Солтүстігіндегі түбекті ата
2. Рим мемлекетінде қандай тау бар?
2 - Топ: «Жас қыран»
1. Альпі таулары елді неден қорғады?
2. Алпьпі тауының кен орындарын ата
3 - Топ: «Мирас»
1. Апенин түбегінің оңтүстігін қалай атаған?
2. «Италия» сөзі қандай мағынаны білдіреді

«Қызықты бекет» ойыны
1 - Топ: «Жас ұлан»
1. Италияның астанасын ата және оның аумағын картадан көрсет.
2. Аңыз бойынша Италияның алғашқы патшасы кім және ол қай жылдары патшалық құрды?
2 - Топ: «Жас қыран»
1. Италияның соңғы патшасы кім? Рим тарихшысы Тит Ливий соңғы
патша туралы не деп жазған?
2. Рим республикасы қай жылдары өмір сүрген?
3 - топ: «Мирас»
1. Рим республикасының мемлекеттік құрылысы қалыптасқан соң оның билік орындарына басшылық еткендер
2. Тарквидиге халық қандай жаза қолданды?

«Семантикалық кесте»
Жаңа сөздер
Атқарушы өкімет билігін жүргізушілер
Кеңесші
Ру бірлестігінің жиынтығы
Сырттан келген адамдар жиналысы
Тайпа одақтары
Ақсақалдар құрылған кеңес
Курия
Центуриат
Триба
Консул
Магистрат
Сенат

ІІІ. Жаңа сабақ
Гай Юлий Цезарь (Ggaіus Julіus Cesar) (б. з. б. 102/100, Рим — 15. 3. 44, сонда) — Ежелгі Римнің саяси қайраткері, қолбасшы, жазушы. Цезарь — патрицийлік Юлийлер әулетінің өкілі. Билеуші Сулланың тұсында Римді тастап, Кіші Азияға кетуге мәжбүр болды. Сулла қайтыс болғаннан кейін (б. з. б. 78 ж.) Римге қайта оралып, саяси күреске араласты.
Б. з. б. 73 ж. әскери трибун болып сайланып, халық трибундарының құқықтарын қалпына келтіру, Сулла диктатурасы кезінде қуғын - сүргінге ұшыраған марийшілерді ақтау жолындағы күреске белсене қатысты. Б. з. б. 68 ж. квестор, 65 ж. эдил болып сайланды. Цезарь көп шығынды қажет ететін ойын - сауықтар, театр қойылымдары, гладиаторлық шайқастар, қоғамдық түстік астар ұйымдастыру арқылы Рим азаматтарының арасында үлкен беделге ие болды.
Б. з. б. 62 ж. претор, одан кейінгі екі жыл бойы Қиыр Испания провинциясының наместнигі болған кезінде мүлтіксіз әкімш. және әскери талантын танытты. Өзінің саяси жағдайын нығайту және консул сайлауында жеңіп шығуды қамтамасыз ету үшін неғұрлым ықпалды саяси қайраткерлер Г. Помпей және М. Красспен одақ жасасты. Бұл одақ 1 - триумвират деп аталды.
Б. з. б. 44 ж. ол өмір бойғы цензура алды және оның бүкіл жарлықтарын сенат пен халық жиналысы алдын ала мақұлдап отырды. Өз қолына бүкіл билікті жинақтаған Цезарь іс жүзінде басқарудың римдік респ. формаларын сақтаған монархқа айналды. Цезарьдың құрметіне қойылған ескерткішке “Жартылай құдай” деп жазылды, ол әскери жеңістерге жеткен күндері қоғамдық мереке күндер болып жарияланды. Цезарьдың жеке дара билікті күшейтуге ұмтылуы респ. пиғылдағы ақсүйектер өкілдерінің ғана емес, оның бұрынғы жақтастарының да күшті наразылығына ұшырады. Нәтижесінде Г. Кассий мен М. Ю. Брутт бастаған 80 - нен аса адам қатысқан қастандық ұйымдастырылып, сенат мәжілісі кезінде өлтірілді.

Жаңа сөздермен жұмыс

1. Пуни
2. Аристократия
3. Сенатор
4. Нобилит

5. Плебейлер
6. Салтаттылар
7. Гладиатор
8. Фреска

IV. Бекіту сұрақтары

Бірінші Пуни соғысы Екінші Пуни соғысы Үшінші Пуни соғысы
Гай Юлий Цезарьдің Римдіктердің Карфогенді Спартак бастаған ең
өмір сүрген жылдары басып алған жыл ірі құлдар көтерілісі
Б. З. Б. 146 ж. Б. З. Б. 74ж. Б. З. Б. 218 - 201 ж. ж.
Б. З. Б. 149ж. Б. З. Б. 264 - 241ж. ж. Б. З. Б. 100 - 44ж. ж.

«Математикалық ойын»
«Жасұлан тобы» 500*2 - 72= 280 ж. Пир әскері мен Италияға келді
«Жас қыран тобы» 100*2+2= 202 ж. Римдіктер Ганибал әскерін тас-талқан етіп жеңеді«Мирас тобы» 5*5+50 - 4= 71 ж. Спартак бастаған көтеріліс Апенин түбегін қамтып, осы жылға дейін созылған
Тест «Өз біліміңді тексер»

V. Қорытындылау, бағалау
VI. Үйге тапсырма: § 29 Римнің жаулаушылық соғыстары.
Реферат жазу. 161 - 166 беттер
Дұрыс жауаптары: 1. А 2. Б 3. А 4. Ә
5. А
6. Б
7. А
8. Б
9. Ә
10. Ә