Баяғы заманнан бері жел энергиясы адамдарға қызмет етті. Ежелгі гректердің пікірі бойынша әйгілі прометей адамдарды отты жағуды ғана емес, сондай - ақ кемелерде желкендерді қолдануды үйретті. Желкенді кемелердің көмегімен барлық ұлы географиялық ашулар іске асқаны бәрімізге белгілі.
Зерттеу ер - тұрман туралы толық мәлімет беруге бағытталған: қазақтың дәстүрлі қолөнері, ағашты ұқсату, ер қосу, ердің түрлері, ер - тұрман жасау және ағаш шеберлігі өнерін үйрету.
Үйге мысық асырап алу үлкен жауапкершілік. Мысықты анда - санда сипап, оған тамақ бере салумен оның алдындағы жауапкершілік аяқталды деу үлкен қателік. Ол жанды әрі саналы тіршілік иесі болғандықтан оны жақсы көре білу керек және оған үлкен күтім керек.
«№21 жалпы білім беретін орта мектебі» КММ Ғылыми жобамен айналысушы: 1 «В»сынып оқушысы Шайманов Жанқозы Ғылыми жобаның жетекшісі: бастауыш сынып мұғалімі Керимкулова М. Б
Ақтөбе облысы, Мұғалжар ауданы, Саға негізгі мектебінің 1 - сынып оқушысы Рахматуллина Анастасия Жетекшісі: саға негізгі мектебінің Мұғалімі м. Т. Бримбетова
Зерттеу жұмысының практикалық бағыттылығы: мектепке шахмат қажет пе? деген сұраққа жауап іздеуде; мектепте шахмат пәнінен факультатив сабақ немесе үйірме ұйымдастыруға назар аудартуда болып табылады.
Қарағанды облысы, Балқаш қаласы, Сәкен Сейфуллин атындағы №7 мектеп - гимназиясы 2 "Б"сынып оқушысы Жазыкбаева Диана Ержанқызы Жетекшісі: Қашқынбаева Назгүл Шалғынбайқызы
Айдар шаш қоюдың мағынасын, оның қою себебін баяндауға арналған. Ежелден келе жатқан ескі дәстүрдің көне сыры зерттеледі. Оған қоса балаларға ерсі болып көрінетін “айдар шаштың” қазіргі заманғы сәндік белсенділікке ие болуының мәнін ашу, балаларға жеткізу. Балаға шаш қою - сән емес, қазақтың ырымы екенін жеткізу.