Сабақтың тақырыбы: Ғылым мен білімнің дамуы
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Орта ғасырда ғылымның дамуы мен оған үлес қосқан ғылымдардың еңбектерімен оқушыларды жан - жақты таныстыра отырып, шығармалардың тарихи маңызы туралы түсінікті қалыптастыру;
Дамытушылығы: Оқушылардың тарихи - ғылыми еңбектерді талдап, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;
Тәрбиелігі: Қазақ халқына қатысты тарихи шығармаларды өмірде орынды қолдана білуге, олардан тәлім - тағлым, білім алуға, өз Отанына қатысты деректерді ізденуге, тарихи құндылықтарды құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Әдісі: сұрақ - жауап, әңгіме
Көрнекілігі: Карта, хранологиялық кесте, сөз жұмбақ
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлемдесу
Оқушыларды түгелдеу
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақ
Сабақтың негізгі ұғымдары:
1. Әбу Насыр әл - Фараби шығармалары, Әбу Райхан әл - Бируни еңбектері, Махмұд Қашқаридің кітаптары, Жүсіп Баласағұнидің еңбектері, Ахмет Иүгенки шығармасы, Қожа Ахмет Йасауидің «Данлық» кітабы, Сүлеймен Бақырғали шығармалары
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Алғашқы дін наным - сенімдердің пайда болуына қандай жағдайлар әсер еткен?
1. Алғашқы діни наным сенімдрдің түрлерін атаңдар.
2. Қазақ халқында Көк Тәңірі, Көк бөрі ұғымдары нені білдіреді?
3. Ежелден келе жатқан әлемдік діндерді атаңдар.
4. Ислам діні қай кезде қабылданды.
Үй тапсырмасын қортындылау: Жалпы 3 әлемдік дін Будда діні, Христиан діні, Ислам діні.
Ең алдымен ислам діні туралы төмендегі кестемен таныстырған жөн. (толық нұсқасында кесте тұр)
Үй тапсырмасын қорытындылау
«Кім жылдам?»
1. Ертедегі шығыс халықтарының тарының дуалистік діні – зороастризм
2. Қарахан мемлекетінің – негізін салушы – Сатұқ
3. Дүние жүзіне кең тараған діни сенімдердің бірі – Ислам
4. Ислам дінінің бес парызының бірі – Намаз
5. Жібек жолы бойымен Иранда III ғасырда қалыптасқан дін – Манихейлік
6. Исламның қасиетті кітабы - Құран кәрім
7. Ислам дінің негізін салған - Алланың жалғыз елшісі Мұхаммед пайғамбар
ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:
1. Әбу Насыр әл - Фараби еңбектері.
2. Әбу Райхан әл - Бируни еңбектері.
3. Махмуд Қашғари - «Түрік тілдерінің сөздігі».
4. Жүсіп Баласағұни - «Құт негізі білік».
5. Ахмет Иүгнеки - «Ақиқат сыйы».
6. Қожа Ахмет Йасауи - «Даналық кітабы».
7. Сүлеймен Бақырғани шығармалары
Жаңа сабаққа кіріспес бұрын оқушылардың ынтасын, ойын сабаққа бейімдеу мақсатында сұрақтар қоямын.
Әбу Насыр әл Фараби.
Шығыстың дүние жүзіне әйгілі, көрнекті ғалымы. Әл Фараби әдебиет теориясымен жан - жақты шұғылданған ғалым.
Толық аты – Әбу Райхан Мұхаммед бин Ахмед әл - Беруни. 973 ж Қият қаласының маңында өмірге келіп, 1048 ж Ғазни қаласында қайтыс болған. Негізгі еңбектері тарих, математика, астрономия, география, топография, физика, медицина, геология, минералогия, т. б. ғылым салаларын қамтиды. Әбу Райхан әл - Беруни – парсы, араб, грек, үнді (санскрит) тілдерін меңгерген Әбу Райхан әл - Бируни – энциклопедист ғалым. Тарих, математика, география, астрономия, медицина т. б. ғылым салаларынан 150 – ден астам еңбектер жазып қалдырған. Ғұламаның атақты «Бұрынғы ұрпақтар ескерткіші», «Асыл таста» еңбектері бүгінгі күнге дейін өзінің құндылығын жоймаған. (жалғасын көру үшін толық нұсқасын қараңыз)
Назар аударыңыз! Жасырын мәтінді көру үшін сізге сайтқа тіркелу қажет.
