Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Жер асты суларының маңыздылығы, типтері, таралуы туралы білім беру.
Дамытушылық: Ойлау есте сақтау, баяндау қабілеттерін дамыта отырып, жеке шығармашыл тұлғаны қалыптастыру.
Тәрбиелік: Адамгершілік - рухани тәрбие беру, табиғат байлықтарын қорғауға тәрбиелеу
Сабақтың әдісі: СТО, тірек - сызба
Пән аралық байланысы: химия, физика, биология, экология
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, электронды оқулық, слайдтар
Сабақтың барысы:
I Ұйымдастыру кезеңі
II Жаңа сабақ
III Үй тапсырмасын тексеру
IV Картамен, кестемен жұмыс
Жаңа сабақ:
Су - пәктік кепілі, ол денсаулықтың
О, баста тіршілік болып судан шықтың
Бұлақ, көл, өзен, теңіз, мұхиттардың,
Молдықтан қасиетін келмейді ұққың.
Бомбаңды қылмыс суда сынауың әр,
Сынаған сайын жаным тым ауырар
Жаулары жарық дүние жадыңда ұста
«Судың да,- дейді қазақ - сұрауы бар» деп О. Асқар ағамыз жырлағандай, су тіршіліктің өзегі болып табылады. Соның ішінде жер асты суы да өте бағалы пайдалы қазба болып есептеледі.
XX ғасырда ұдайы өсіп келе жатқан техногендік әрекеттерге байланысты экологиялық жағдай күрт шиеленісті. Жер бетіндегі сулар ластанды. Осындай жағдайға байланысты жер асты суларының маңызы өте күшейді. Әсіресе адамзатты сапалы ауыз сумен қамтамасыз етудің маңызы зор.
Жер асты сулары жалпы көлемі жағынан теңіздер мен мұхиттардағы сулардан кейінгі екінші орында. Судың еріткіш рөлі аса зор. Жер қойнауындағы химиялық заттар су ерітіндісі арқылы көптеген жаңа қосылыстар түзе алады.
Көкпар (сұрақ жауап)
1. Қазақстанда ірілі - ұзақты 85000 өзен бар (иә ).
2. Ертіс, Есіл, Тобыл Арал теңізіне барып құяды (жоқ).
3. Каспий теңізі алабына Сырдария өзені жатады (жоқ).
4. Өзеннің жыл бойындағы ағып шыққан су шығынын жылдық ағын деп атайды (жоқ).
5. Ертіс - Қарағанды каналының ұзындығы 458 шығынын (иә).
6. Сырдария Қазақстан Республикасында ең таза өзен (жоқ).
Тереңдік жағдайларына қарай жер асты сулары екіге бөлінеді:
І. Грунт
ІІ. Артезиан
Мойынқұмда 300 - 500м тереңдікте 50 мың шаршы км жер асты теңізі бар. Қазақстанда Алмаарасан, Қапаларасан, Сарыағаш, Жаркентарасан және 300 - ден аса минералды бұлақтар зерттеліп, шипалық қасиеттері анықталды.
ІІІ. Кім жылдам?
1. Елордамыз қай өзеннің бойында орналасқан? (Есіл)
2. Ертіс өзенінің сол жақ саласы (Тобыл)
3. Сырдария өзеніндегі бөген (Шардара)
4. Қапшағай бөгені салынған өзен (Іле)
5. Шығыс Қазақстандағы көл (Зайсан)
Экологиялық есеп
Пәтердегі су краннан дұрыс жабылмаса 6 минутта 1 стакан су ағады. Осылай тұра берсе 1 сағатта және 1 тәулікте қанша литр су бекерге ағып шығын болады? Шешуі: *60= 10 стакан 24*10=240 стакан
VI. Қорытындылау.
Оқушылардың білімін бағалау. Үйге тапсырма: Жер асты сулары.
Назар аударыңыз! Жасырын мәтінді көру үшін сізге сайтқа тіркелу қажет.
