Көк шайдың пайдасы мен зияны

Көк шайдың пайдасы мен зияны
Көк шай (немесе жасыл шай) — әлемдегі ең танымал және пайдалы сусындардың бірі. Оның пайдасы туралы көптеген зерттеулер жүргізілген және ол денсаулыққа пайдалы әсерлерімен кеңінен танымал. Бірақ, кез келген басқа тағам мен сусын сияқты, көк шайдың да артықшылықтарымен қатар кейбір зиянды әсерлері болуы мүмкін. Бұл мақалада көк шайдың пайдасы мен зияны туралы толық мәліметтер қарастырылады.

Көк шайдың пайдасы
1. Антиоксиданттық қасиеттері
Көк шайдың ең үлкен пайдасы оның құрамында кездесетін антиоксиданттардан туындайды. Олардың ішінде эпигаллокатехин галлат (EGCG) маңызды орын алады. Бұл антиоксиданттар ағзадағы бос радикалдарды бейтараптандырып, клеткалардың зақымдануына жол бермейді. Осылайша, көк шай қартаю процесін баяулатып, жүрек - қан тамырлары ауруларынан, қатерлі ісіктерден және басқа да аурулардан қорғауға көмектеседі.

2. Жүрек - қан тамырлары жүйесіне пайдалы
Көк шай қан қысымын төмендетуге және холестерин деңгейін қалыпқа келтіруге көмектеседі. Бұл жүрек ауруларының алдын алу үшін маңызды фактор. Зерттеулер көк шайдың құрамындағы катехиндер қан тамырларының жағдайын жақсартатынын және артериалды қысымды тұрақтандыратынын көрсеткен. Сонымен қатар, көк шай қан айналымын жақсартып, инфаркт немесе инсульт секілді жүрек - қан тамырлары ауруларынан қорғайды.

3. Салмақ жоғалтуға ықпал ету
Көк шай салмақ жоғалтуға ықпал етеді деп саналады, өйткені оның құрамында термогенезді арттыратын және майды жоятын катехиндер мен кофеин бар. Зерттеулер көк шайдың майдың күйдірілуін тездетіп, метаболизмді жылдамдататындығын көрсеткен. Сондықтан, оны арықтағысы келетіндер жиі қолданады.

4. Қант диабетінің алдын алу
Көк шай құрамындағы антиоксиданттар қандағы қант деңгейін тұрақтандыруға көмектеседі. Қандағы қант деңгейін бақылауда ұстап, көк шай инсулинге сезімталдықты арттырып, қант диабетінің алдын алуға көмектеседі. Зерттеулер көрсеткендей, көк шай диабеттің дамуына әсер ететін ризик факторларын төмендетуге ықпал етеді.

5. Ми мен психикалық денсаулыққа пайдалы
Көк шайдың құрамындағы кофеин мен аминокислоталар (L - теанин) мидың жұмысын жақсартады, концентрацияны арттырады және стрессті азайтады. Бұл екі компонент бірігіп, адамның зейінін арттырып, алаңдаушылықты төмендетеді. Сонымен қатар, көк шай депрессия мен алаңдаушылықты болдырмау үшін де пайдалы болуы мүмкін.

Көк шайдың зияны
1. Қандағы темір мөлшерінің төмендеуі
Көк шай құрамындағы таниндер (құрамында фенолды қосылыстар) темірдің сіңірілуін азайтуы мүмкін. Егер көк шайды тым көп ішсеңіз, ағзадағы темір деңгейі төмендеп, анемияға алып келуі мүмкін. Темір тапшылығынан сақтану үшін көк шайды тамақтан кейін ішкен жөн.

2. Қосымша кофеиннің зиянды әсері
Көк шайдың құрамында кофеин бар, бірақ ол кофе сияқты қатты әсер етпейді. Дегенмен, егер көк шайды көп мөлшерде ішсеңіз, кофеиннің артық мөлшері ұйқының бұзылуына, жүйке жүйесінің тозуына және жүрек қағысының жиілеуіне әкелуі мүмкін. Әсіресе, кофеинге сезімтал адамдарға көк шайды шектеулі мөлшерде ішу ұсынылады.

3. Асқазанның бұзылуына әкелуі мүмкін

Көк шай құрамындағы қышқылдар асқазан шырынының бөлінуін арттыруы мүмкін, бұл асқазанның қабынуына немесе гастритке әкелуі мүмкін. Көк шайды ашқарынға ішкен кезде асқазанның күйіп қалуы немесе ауырсынуы мүмкін. Сондықтан көк шайды тамақпен бірге немесе тамақтан кейін ішкен дұрыс.

4. Жүктілік кезінде сақтықпен қолдану керек
Көк шайды жүктілік кезінде шектеулі мөлшерде ішу керек, өйткені оның құрамында кофеин бар, ол ұрыққа әсер етуі мүмкін. Кофеиннің шамадан тыс мөлшері жүктілік кезінде қан қысымын көтеріп, ұйқының бұзылуына әкелуі мүмкін. Сондықтан жүктіліктің алғашқы айларында көк шайды көп мөлшерде ішпеген жөн.

Көк шай — денсаулыққа пайдалы, көптеген артықшылықтары бар сусын. Оның құрамындағы антиоксиданттар, катехиндер және басқа да пайдалы қосылыстар жүрек ауруларының, диабеттің алдын алуға, салмақты жоғалтуға көмектеседі және психикалық денсаулықты қолдайды. Бірақ көк шайды шамадан тыс ішудің кейбір зиянды әсерлері де болуы мүмкін, мысалы, темірдің сіңірілуін азайту, асқазанның ауырсынуы немесе ұйқының бұзылуы. Сондықтан көк шайды қалыпты мөлшерде ішіп, оның пайдалы әсерлерінен толықтай пайдалану маңызды.