Жалқы есім және жалпы есім

Қазақ тілі 2 сынып

Сабақтың тақырыбы: Жалқы есім және жалпы есім
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Жалқы және жалпы есім туралы түсінік бере отырып, жаттығулар орындау арқылы, сөйлем ішінен оларды таба білуге үйрету.
Дамытушылығы: Оқушылардың ойлау және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелігі: Бірлікке, ұйымшылдыққа, бірін - бірі тыңдай білуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: суреттер, ребус, сөзжұмбақ.
Түрі: жаңа сабақ
Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу, көркем сөз оқу, топтастыру, тірек сызба, Венн диаграммасы.
Пәнаралық байланыс: ана тілі, бейнелеу өнері.

Сабақ барысы:
I. Қызығушылықты ояту.
1. Ұйымдастыру кезеңі.
Сендерді өмірде не таңғалдырады? Таңғалатын жайттар бізге жиі кездеседі. Ал мен күнге таңғаламын. Өйткені ол нағыз сиқыршы сияқты, жалы әрі мейіріммен сәлемдесе біледі. Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік қолдары сияқты аялайды, сипалайды, жылытады. Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады. Барлығы тақтадағы күнге қарап өлеңді оқиды.

ІІ. Психологиялық тренинг
Күн жарығын алақанға саламын
Жүрегіме басып ұстай қаламын
Ізгі әрі нәзік, жарық, мейрімді.
Болып кетер сонда дереу жан - жағым,

ІІІ. Үй тапсырмасын қайталау
Үйге берілген жаттығуға талдау жүргізу.
«Ой қозғау»(сұрақтар арқылы )

ІУ. Жаңа сабақ
Ертеде Зат есім деген сөз табының Жалқы және Жалпы есім деген ұлы болыпты. Жалқы есім өзімшіл тек қана өз атын айта беріпті. Ал Жалпы есім көпшіл жалпылама ұғымды білдіріпті. Зат есім болса екі ұлының да мінезін біліп, олармен тіл табысып екеуін де орынды жұмсай біліпті. Олар да әкелерін сыйлапты. Ендеше, біз де осы сабақта бір – бірімізді сыйлап, тыңдап Жалқы және Жалпы есім туралы білетін боламыз.

Ойын «Қалаған затыңды таңда»
(Әр бала өзіне ұнаған түске сай заттарды алып, орындарына отырады.)

У. Оқулықпен жұмыс 333 - жаттығу
Мына суреттегі заттарға назар аударайық. Заттың атын жазайық.(суреттер көрсетіледі ) Алма(қыз), алма (жеміс) Раушан (қыз,) раушан (гүл)
Сөздердің бірі кіші әріптен, екіншісі үлкен әріптен басталып жазылу себебі неде деп ойлайсыңдар?

УІ. Ойын «кім зерек?» Тақтамен жұмыс
Терме диктанты
334 - жаттығу. Берілген жаңылтпаштың ішінен кісі аты мен жер аттарын теріп жаз.
Арман атай,
Аралағаны - Тарбағатай.
Арман атай атын
Тарбағатайда тағала алмай,
Айғайды салған атай.
Ережеге зер салайық!(ережені балаларға оқыту, түсіндіру, сөздерді талдау )

УІІ. Топтық жұмыс
1 - Топ.: Зат есімге сөздер ойла
2 - Топ: Сөздердің ішінен жалқы есімдерді тап
(Серік, ата, жайық, Әлия, ұстаз, Алатау, көл, оқушы, Ақтау, жұмысшы)

УІІІ. Сергіту сәті
Шапалақтап қолыңды,
Жай - жай
Міне былай, міне былай,
Жай - жай
Шапалақтап қолыңды,
Тез - тез
Міне былай, міне былай,
Тез - тез - тез....

ІХ. Семантикалық картамен жұмыс ( топтық )
Сөздер ------ Зат есім ----- Етістік ------ Сын есім ------ Сан есім
келді
ана
бес
сұлу
алма
қырық
отыр
жүз
көл
оқыды
биік

Х. Тақтамен жұмыс. Көру диктанты
Жетісу - көркем өлке. Іле - осы өлкедегі үлкен өзен.
Ол Балқаш көліне құяды. Көл жағасында Балқаш қаласы орналасқан.
Тапсырма: Жалқы есімдерді табу.

ХІ. «Еркін жазу»

ХІІ. Қорытындылау.
. Сұрақ - жауап:
- Жалқы есім дегеніміз не?
- Жалпы есім дегеніміз не?
- Мысал келтіру..
«Екі жұлдыз бір тілек» (Әр бала өз тілегін алған әсерлерін қағаз бетіне түсіру, мұғалімге тілек жазу)
ХІІІ. Үйге тапсырма.
Күнделікті енді ашайық
Үй тапсырмасын жазайық.
Бүгінгі алған білімді,
Ұмытпай есте сақтап алайық.
Бағалау. (Марапаттау, тәттілер үлестіру арқылы)

Атырау қаласы,
Б. Момышұлы атындағы №25 орта мектеп
Досмагамбетова Жаңылсын Қабдоллақызы